LURIA & SYNESTHESIE

Eerder las je hier over Kandinsky en synesthesie. Aleksandr Romanovitsj Luria (1902-1977), is een bekende Russische neuropsycholoog. Hij was analyticus en heeft ook nauw contact met Sigmund Freud gehad. Hij heeft veel onderzoek gedaan naar de werking van het brein. . Hij richtte zich op denkprocessen rond cognitieve functies – als het geheugen. En met name op hoe iemand informatie tot zich neemt, verwerkt en tot actie over gaat. Het ‘probleem oplossend vermogen’ bijvoorbeeld. Problemen oplossen. Ook richtte hij zich op het mechanisme van taal in het brein. Dit gekoppeld aan patiënten met afasie. Afasie kan optreden na een herseninfarct, waarbij het taalcentrum van het brein beschadigd kan raken. Er zijn verschillende vormen van afasie. Patiënten kunnen begrijpen wat er tegen ze gezegd wordt, maar niet in staat zij in woorden te reageren. Maar ook kan het zijn dat ze wel spreken, maar niet adequaat op de vraag. De vorm hangt af van het gebied in het brein dat beschadigd is.
Luria schreef over patiënten bij wie hij cognitieve afwijkingen door hersenschade observeerde. In het kader van synesthesie, noemde hij Solomon Shereshevskii Solomon Shereshevskii . Deze man wordt beschreven als hebbend een 'oneindig groot geheugen'. Hij had daarbij 5 vormen van synthesie. Onder andere maakte muziek dat hij kleuren zag, net als Kandinsky. Ook woorden 'zag' hij anders. Het woord "mama" bijvoorbeeld 'zag' hij als witte wolkjes.

In The Mind of a Mnemonist: A Little Book About a Vast Memory’, citeert Luria hem oa: "…. 'One time I went to buy some ice cream... I walked over to the vendor and asked her what kind of ice cream she had. 'Fruit ice cream,' she said. But she answered in such a tone that a whole pile of coals, of black cinders, came bursting out of her mouth, and I couldn't bring myself to buy any ice cream after she had answered in that way ... ".

Wat bijzonder! Je kunt je voorstellen dat dergelijke ervaringen enerzijds heel inspirerend kunnen zijn, zoals bij Kandinsky’s synesthesie. Maar ook echt heel erg beangstigend! En vermoeiend ook, lijkt me. Mogelijk onthield hij door al die beeldvorming dingen ook beter. Ezelsbruggetjes… hierover later meer. Op internet circuleren vertalingen van Luria's boek = 'A Small Book About a Big (Vast) Memory', bijv – klik hier !

Gebaseerd op Luria’s theorieën gebruiken we ook vandaag de dag diverse testen – de Luria-Nebraska Neuropsychological Test. Ook op ons Centrum Ouderengeneeskunde is hier ervaring mee.

Plaatje: Kandinsky (1914)

.

Feb '10