Eindelijk relaxen: met Shrink Rap op de achtergrond, je Freudpantoffels aan de voeten, hersenpanpetje op en een design ketting en wat hippe hangertjes, koffie uit je Freudbeker (wel eerst goed schoonmaken). Knuffelen met je transitional object: je eigen pluche Freud!
31 Juli '07
Speaking of OCD: bij smetvrees is er sprake van een obsessieve angst om bevuild of besmet te raken en is er een continue dwang om handelingen uit te voeren om schoon of onbesmet te zijn. Het aanraken of gebruik van andermans spullen kan zeer beangstigend zijn. Maar ook je eigen waterflesje biedt geen garantie voor een zorgeloze intake: 66 actief in gebruik zijnde waterflesjes werden onderzocht door de Universiteit van Wageningen. In 3 flesjes werden meer dan 1000 enterobactierieën/ml gevonden (vgl: in het drinkwater voor koeien mogen niet meer dan 100 entero’s/ml zitten). In 20% van de flesjes was het aantal bacteriën te hoog. In 35 flesjes bleek water te zitten met een kiemgetal hoger dan 100.000/ml - vergelijkbaar met slootwater. OK, koffie mag, maar geen fashionable flesje bron(...)water meer meesjouwen... alcohol?
De obsessief compulsieve stoornis (OCD):(irrationele) dwangmatige gedachten, die angstgevoelens opwekken en daaraan gekoppelde dwangmatige handelingen, die de angst moeten ‘neutraliseren'. Het gaat om handelingen (compulsies) die een grote impact op het functioneren hebben: uren per dag handen wassen, deuren en sloten controleren, alles in rechte lijnen zetten etc, etc - als ze niet worden verricht, loopt de angst (te) hoog op. In het AMC wordt onderzoek gedaan naar OCD. De afdelingen psychiatrie en neurochirurgie geïmplanteren elektrodes in de hersenen van patiënten met ernstige, anderszins onbehandelbare OCD. Deze methode (Deep Brain Stimulation (DBS)) wordt al langer toegepast bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Inmiddels zijn 15 patiënten in het AMC geopereerd. Daarmee is het wereldwijd het grootste onderzoek naar het effect van DBS op OCD. Vanuit de hypothese dat iemand met OCD ‘verslaafd’ is aan zijn compulsies, worden elektrodes geïmplanteerd in de linker en rechter nuclues accumbens. Na de operatie wordt verder onderzocht welke instelling van de elektrodes optimaal effect geeft. Prof D. Denys, AMC: "Vrijwel niemand raakt compleet van zijn dwanghandelingen af, noch via medicijnen en gedragstherapie, noch via DBS. Maar in vergelijking met medicijnen en gedragstherapie lijkt DBS wel meer resultaat te boeken". (NRC 29/7/’07).
Tandenknarsen (bruxisme) ontstaat door het over elkaar schuiven van het boven- en ondergebit. Over het algemeen treedt dit fenomeen onbewust en gedurende de slaap op. Het komt voor bij 5-10% van de westerse populatie. Het kan worden veroorzaakt door gebrekkig tandcontact, maar ook door psychische spanningen. 57 gezonde mannelijke Air Force officiers (verdeeld in 2 groepen: 22 'gewone' officiers versus 17 vliegtuig en 18 helikopter piloten) werden onderzocht op bruxisme, werkstress en de wijze waarop ze hiermee omgaan. Beide groepen gaven aan even veel werkstress te ervaren. Bij 69% van de piloten bleek sprake van bruxisme versus 27% van de niet-piloten. De tandenknarsende piloten bleken niet goed met de emoties die de stress opwekt, om kunnen gaan: ze hebben onvoldoende compenserende activiteiten (probleemgerichte copingstrategieën) - hetgeen zich bij hen blijkbaar uit in tandengeknars gedurende de nacht… (Lurie et al, Aviat Space Env Med'07;78(2):137-9).
28 Juni '07
R'dam staat in het teken van de 3e Internationale Architectuur Biënnale. Het Nederlands Architectuur Instituut (NAI) toont tekeningen, maquettes, schilderijen, tapijten, stoffen, films, foto's, beeldhouwwerken, meubels en interieurs van architect, stedenbouwkundige en kunstenaar Le Corbusier. Le Corbusier had zeer uitgesproken ideeën over stedenbouw. Onder meer in Parijs en Marseille bouwde hij wooncomplexen met alle benodigde faciliteiten, waaromheen de verkeersstromen streng geregisseerd werden. Zijn ideeën vonden veel navolging, maar de grootschaligheid van de (voor)steden en het ontbreken van de zorg voor ruimte, maakten dat zijn ideeën frequent bediscussieerd worden - bijvoorbeeld de rellen in de voorsteden van Parijs en problemen in de Bijlmer worden door sommigen in verband gebracht met zijn gedachtegoed. De tentoonstelling geeft inzicht in zijn diverse vormen van creativiteit, en wordt gekoppeld aan werken van bv Picasso, Léger en Braque. Een bezoek waard!
Met een jaarsalaris van $45 miljoen staat Dr. Phil (Dr. Phil McGraw, B.A. Midwestern State University, M.A. and Ph.D. in clinical psychology North Texas State University, specialisatie in clinical and behavioral medicine) 2e in de lijst van bestverdienende tv-sterren ter wereld. Op één staat Oprah Winfrey, de talkshowhostess die hem ooit introduceerde in haar eigen televisieshow en tegenwoordig de producer is van de talkshow ‘Dr Phil’ (haar jaarsalaris: $225 miljoen; haar totale vermogen: geschat op $1,5 miljard).
Vrouwen zijn gevoeliger voor alcohol dan mannen: ze hebben bijvoorbeeld een lagere concentratie alcoholdehydrogenase in de lever, wat maakt dat de afbraak van alcohol trager verloopt. Ook is veelal sprake van meer lichaamsvet vs water, wat leidt tot een verschil in distributie van alcohol en sneller een hoog promilage dan mannen. Vrouwen hebben een grotere kans op het ontwikkelen van levercirrhose, cardiomyopathie en polyneuropathie door langdurig alcoholisme. Nu blijkt dat vrouwen ook gevoeliger zijn voor hersenschade door alcoholgebruik. Onderzoekers van de University van Oregon hebben mannetjes en vrouwtjes muizen gedurende 3 dagen fors alcohol gegeven. Na staken van de alcohol bleek sprake van een verschil in up- en downregulatie van verschillende genexpressies in de hersenen van de mannetjes en de vrouwtjes. Bij de mannetjes was sprake een upregulatie van genen die een beschermende invloed hadden op ontstekingsreacties en celdood in de hersenen. Bij de vrouwtjes werden deze genen juist onderdrukt. Het effect hiervan werd bij hersenonderzoek 10 dagen hierna duidelijk: significant meer ontstekingsreacties en neuronale celdood, mn in de pariëtale cortex van de vrouwtjes muizen. Live ain't fair (ongetwijfeld part I).
Gedurende verliefdheid treedt een chemische storm op in de hersenen: een toegenomen uitstoot van dopamine, noradrenaline en serotonine. Ook komen pheromonen vrij. Dit alles leidt o.a. tot een versnelde hartslag, onrust, verminderde eetlust en slaapbehoefte. 17 hevig verliefde mensen, werden onderzocht middels een functionele MRI (fMRI) scan. Confrontatie met de persoon op wie ze verliefd waren, gaf een activatie van het dopaminerge systeem in het posterodorsale deel van de nucleus caudatus en het rechter gebied van het tegmentum. Ook werden 15 personen onderzocht die verliefd waren, doch afgewezen. Met een 'gebroken hart', gingen zij de scanner in. In vergelijking met foto’s van 'gewone bekenden', veroorzaakten foto's van hun object van verliefdheid nog steeds activiteit van het dopamine systeem - wat suggereerde dat zij nog steeds veel voor hun geliefde voelden. Maar daarnaast was er ook activatie in bijvoorbeeld de laterale orbitofrontale cortex, het gebied dat wordt geassocieerd met redeneren, risico-afweging, besluitvorming en woede-regulatie, maar ook met obsessief-compulsief gedrag en gebieden in de hersenen gelieerd aan fysieke pijn (gyrus cinguli). Verliefdheid en liefdesverdriet zijn dus geassocieerd met veranderingen in de hersenen die overeenkomen met die bij verschillende psychiatrische stoornissen als drugsverslaving, maar ook de obsessief-compulsieve stoornis. De auteurs: "It's not a good combination: you're feeling intense romantic love, you're willing to take big risks, you're in physical pain, obsessively thinking about a person and you're struggling to control your rage. You're not operating with your full range of cognitive abilities. It's possible that part of the rational mind shuts down." (Fisher et al, Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci.’06; 29;361(1476):2173-86).
26 Juli '07
Om te voorkomen dat arts-assistenten teveel (over)uren draaien, is de arbeidstijdenwet aangescherpt en worden deze regels de afgelopen jaren streng nagestreefd. Frequent ontstaat hier discussie over, zowel bij opleiders als opleidelingen. Volgens 111 internisten, werkzaam in 37 verschillende opleidingsziekenhuizen in de USA, heeft de arbeidstijden-aanscherping geen goede invloed op de kwaliteit van patiëntenzorg en ook niet op de opleiding. 87% van deze internisten vindt dat de continuïteit van zorg in het gedrang komt. 75% vindt dat de relatie vd arts-assistent met de patiënt is verslechterd en dat de patiënt onvoldoende vertrouwensband met de arts-assistent heeft. De helft van de internisten denkt dat wetgeving voor de arts-assistent zelf wel bijdraagt aan zijn/haar welbevinden, maar parallel daaraan vindt 66% dat de opleiding erdoor verslechterd is. Ook vindt 55% het nu minder bevredigend om arts-assistenten op te leiden. De ervarener internisten waren negatiever over de regels dan de jonge klaren. Al met al scherpe kritiek op de arbeidstijdenwet. Interessant is de discussie naar aanleiding van deze meningen. Een illustratieve chat-discussie kan je lezen op WSJ.com: Health Blog.
25 Juli '07
Cognitieve gedragstherapie (CGT) is bij volwassenen vooral effectief bij lichte tot matige en niet bij ernstige depressies. In een recent onderzoek werden 208 adolescenten (11-17 jaar) met een matige tot ernstige depressie (waaronder ook met psychotische symptomen, suïcidaliteit, gedragsstoornissen, etc) 1/2 jaar poliklinisch behandeld met een SSRI. De ene helft kreeg daarbij ook CGT, de andere 'routine care' (psychoeducatie depressies, steun familie, aandacht voor problemen met familie/vrienden, school, etc). Na 12 weken was ruim 40% en na 28 weken bijna 60% van de patiënten sterk of zeer sterk verbeterd. Ongeveer 20% van de adolescenten had na 28 wkn nog geen enkel effect op deze 1e behandeling. De ernst van de depressie, co-morbiditeit, suïcidaliteit etc hadden geen invloed op het behandelresultaat. Deze uitkomsten golden voor zowel de groep met als de groep zonder CGT: CGT had geen meerwaarde. Uit deze resultaten mag je geen generale conclusie trekken mbt de effectiviteit van de medicamenteuze behandeling, omdat er geen patiëntengroep is die een placebo heeft gekregen. Verder kreeg de groep die geen CGT kreeg, wel 'routine care', wat nog een aardig pakket aan begeleiding inhield. Maar het geven van een placebo aan ernstig depressieve patiënten is uiteraard niet ethisch. M.i. zou het interessant zijn deze groep adolescenten in de toekomst verder te vervolgen. Je kunt je voorstellen dat de adolescenten die CGT hebben gehad, dan wel meerwaarde van de therapie zullen ondervinden. Het kan ze immers geleerd hebben hoe ze kunnen kijken naar situaties waar ze in terecht komen en hoe ze daar (anders) op (kunnen) reageren. Wellicht maakt dit ze weerbaarder en verkleint dat de kans op een recidief depressie.
24 Juli '07
Praten vrouwen meer dan mannen? Volgens onderzoekers van de University of Arizona is het een subjectieve beleving van mannen: "It may be more of a measure of men's desire not to listen to women talk". Met behulp van kleine voice recorders registreerden ze bij studenten hoeveel vrouwen en mannen eigenlijk door de dag heen praten. Gedurende 10 dagen droegen studenten deze recordertjes bij zich en werden hun gesprekken gemeten. Vrouwen bleken per dag gemiddeld 16.215 woorden te spreken; mannen 15.669 – ja, mannen wat minder, maar dat verschil is NIET significant. Overigens was er één man bij die 47.000 woorden per dag kletste (gezellig?) en één die gemiddeld 500 woorden gebruikte (ideaal?). De drie 'chat-toppers' waren … mannen.
421 medisch studenten in Noorwegen werden getest op hun persoonlijkheidstrekken: bij aanvang van hun studie en na 3 en 6 jaar. Uiteindelijk hebben ze 236 studenten op alle 3 deze momenten kunnen onderzoeken. Er werd gekeken naar 3 belangrijke persoonlijkheidstrekken: ‘extraversie’ (E), ‘neurotische trekken’ (N: veel remming, schuld- en schaamtegevoelens omtrent eigen verlangens en functioneren) en ‘conscientiousness’ (C: nauwgezet-/plichtsgetrouwheid).
De twee persoonlijkheidstrekken die het meest voorspellend waren voor stress, waren neurotische trekken en conscientiousness. Vrouwelijke studenten bleken significant neurotischer dan de mannen. De onderzoekers profileren 8 persoonlijkheidstypen, samenstellingen van de 3 persoonlijkheidstrekken. Vrouwelijke studenten bleken significant vaker van het ‘impulsieve’ (E+,N+,C-) en het ‘gecompliceerde’ (E+,N+,C+) type te zijn. Mannen vaker van het ‘hedonistische’ (E+,N-,C-) en ‘spectator’ (E-,N-,C-) type. Het best beschermd tegen stress gedurende de studie bleek het type ‘hedonist’ te zijn: de student die 'brims with self-confidence, craves intense experiences, and is neither persistent nor morally restrained'. Het meeste risico op stress had het type ‘brooder’ - introvert, hoog neurotisch en zeer plichtsgetrouw: 'self-conscious, pedantic, often in doubt, and tends to ruminate about his own behaviour and that of others'.
Vrouwelijke studenten bleken gedurende de eerste 3 jaar van hun studie meer te lijden onder stress dan hun mannelijke collegae. Opvallend was dat dit in het 6e jaar niet meer het geval was. Mogelijk zijn vrouwen sterker als het in de klinische fase aankomt op patiënt-contacten en interpersoonlijke situaties gedurende de stages van de co-schappen.
Wat is de invloed van die ervaren stress op de studieresultaten? Wat maakt iemand een 'goede dokter'? Heeft het invloed op de specialisatierichting? Wat maakt dat de arts zelf ook ‘lekker in zijn vel en bol zit’? Dit stukje wordt ongetwijfeld vervolgd….
Hallucinatie? Illusoire vervalsing? Visuele disperceptie? Is het je weleens opgevallen dat huizen, auto’s, brievenbussen en kurkentrekkers gezichten hebben? De ontwerpers François en Jean Robert exposeren in De Kunsthal in Rotterdam hun uitgebreide verzameling foto’s en alledaagse objecten waarin, door langer te kijken, een gezichtje te ontdekken valt. Bij de expositie 'Face to Face' (niet te verwarren met ‘Face 2 Face’) maken ze je duidelijk dat een stopcontact je aankijkt vanaf de wand, en dat ook een deurklink of nietmachine een gezicht hebben. Als je eenmaal gegrepen wordt door hun visie dat vrijwel elk object een neusje, oogjes of mondje heeft, wordt je wereld nooit meer hetzelfde.
22 Juli '07
Jelle (23 jaar) heeft een vorm van autisme. Hij heeft een aantal bijzondere talenten. Zo is hij in staat om ingewikkelde wiskundige vraagstukken heel snel op te lossen. En als hij een tijdje naar een wegenkaart kijkt kent hij alle wegen uit zijn hoofd. Vanaf jonge leeftijd was hij bovenmatig gefascineerd door knikkers en knikkerbanen. Hij kon uren gebiologeerd kijken en luisteren naar het glinsteren en het geluid van knikkers. Op zijn vierde bouwde hij zelf een ingewikkelde knikkerbaan van lego. Deze hobby nam steeds extremere vormen aan: hij ging materiaal zoeken in speelgoed- en kringloopwinkels, afvalcontainers en schroothopen. Inmiddels heeft hij tientallen banen gebouwd. Ze worden steeds groter, het materiaal steeds diverser en zo ontstaan er ingenieuze, kleurrijke bouwsels met tunnels, bruggen, stofzuigerslangen, diverse loopings en allerlei geluid- en lichteffecten. Momenteel bouwt Jelle in museum 'Het Dolhuys', een knikkerbaan die meer dan 500 meter lang -en zo de langste ter wereld- moet gaan worden. Dion, Jelles broer, beschrijft op hun website op heldere wijze kenmerken van autisme die hij van Jelle kent.
20 Juli '07
Vrijwilligers die vóór een aantal taken luisterden naar Mozart's Sonata K. 448, presteerden beter dan degenen die alleen een ontspanningsoefening hadden gedaan. De groep die zowel vóór als na de test luisterden naar Mozart, had ook een minder complex electroencephalogram (EEG) patroon. Ook een vergelijking tussen Mozart en Brahms’ Hungarian Dance No. 5, viel ten gunste van Mozart uit (Jaušovec et al, Clin Neurophysiol. 2006;117(12):2703-14 en Brain Topogr 2005 17(4):207-18).
Juli '07
De nucleus accumbens (NA) projecteert naar delen van het limbisch systeem in de frontale hersenen. De NA speelt een rol in het ‘drug rewarding system’ (gebied verantwoordelijk voor beloning van gedrag, betrokken bij verslaving). Diverse drugs, als amfetaminen en cocaïne veroorzaken in de NA een toename van dopamine. Veertien vrijwilligers deden mee aan een onderzoek naar, zoals de onderzoekers zeiden, "de werking van een nieuwe pijnstiller". Gezegd werd dat ze ofwel de nieuwe pijnstiller, ofwel een placebo (een neppil, Latijn = 'ik zal behagen') zouden krijgen. Eigenlijk zouden alle proefpersonen echter allemaal een placebo krijgen…. De proefpersonen kregen een pijnlijke injectie met zout water in de musculus masseter. Gedurende deze procedure werd er een PET-scan van het brein gemaakt. Bij de proefpersonen die aangaven dat de 'pijnstiller' (=placebo) goed zijn werk deed, werd op de scan een verhoogde dopamine activiteit in de NA gezien. Bovendien bleek dat de personen die tevoren hadden aangegeven dat ze "veel vertrouwen" in de nieuwe pijnstiller hadden, de NA nog actiever werd. Vervolgens werd bij deze zelfde groep een functionele MRI (fMRI)-scan gemaakt, terwijl zij een gokpelletje deden waarmee geld te verdienen was. Bij de personen die hadden aangegeven winst te verwachten van hun spel, werd sterkere activatie van de NA gezien; dit waren dezelfde personen die ook hadden aangegeven dat zij een goed pijnstillend effect van de placebo voelden en bij wie toen de NA ook sterker geactiveerd werd. Er is blijkbaar een verband tussen de functie van de nucleus accumbens als ‘rewardsysteem’ en het placebo effect – wat verklaart waarom de pil bij sommigen wel, en anderen niet werkt en wat wellicht mogelijkheden gaat bieden om een placebo bewuster te gaan gebruiken voor therapeutische doeleinden.
20 Juli '07
Need I say more: "Men who lost a partner, who were unmarried, who started to live alone, or who lived alone during the 5-year period had at least a two times stronger subsequent cognitive decline compared with men who were married or who lived with someone in those years".
Juli '07
Ook uit de FINE studie: bij de consumptie van enkele koppen koffie per dag bleek er bij voornoemd cohort mannen sprake van minder cognitieve achteruitgang. Het beschermende effect was optimaal bij drie koppen koffie per dag. Wellicht komt dit doordat cafeïne de A2 adenosine receptoren in de hersenen antagoneert, wat de uitscheiding van cholinerge neurotransmitters (als acetylcholine) bevordert. Dat kan dan weer de bèta amyloïd neurotoxiteit in het brein voorkomen. Ook worden de A2 adenosine receptoren in verband gebracht met de geheugenfunctie van de hippocampus. Tenslotte zou koffie de hoeveelheid antioxidanten in het bloed verhogen, wat een beschermend effect heeft tegen vrije radicalen die oxidatieve schade aan neuronen geven. Op de achtergrond: Mozart (geen Louis Davids, Marlene Dietrich of Lois Armstrong – jaren 30 muziek).
Juli '07
Om de menukaart te optimaliseren: viscurry. Meer dan duizend mannen die zijn geboren tussen 1900 en 1920 (FINE-study (Finland, Italy, Netherlands Elderly) werden tussen 1985 en 2000 gevolgd. De consumptie van de onverzadigde vetzuren uit vis bleken te beschermen: hoe meer visvetzuren de mannen binnenkregen, des te geringer was de vermindering van hun cognitieve vaardigheden. Mannen die ongeveer vierhonderd milligram visvetzuren per dag consumeerden vertoonden de minste achteruitgang. (De Gelder et al, Am J Clin Nutr 2007;85(4):1142-7).
Juli '07
Ongeveer een kwart van de bewoners van verpleeg- en verzorgingshuizen in ons land is ondervoed. Uit de resultaten van het Zorg voor Beter Verbetertraject Eten en Drinken blijkt dat een prettige sfeer rond maaltijden een belangrijke factor is om ondervoeding te voorkomen en te verminderen.
Wat gaan we verder serveren? Raapsteeltjes of postelein met sudderlapjes? Rode kool met appeltjes? Hete bliksem, en Haagse bluf? Advocaatje met slagroom toe? Wellicht moet het roer om. Bij patiënten met de ziekte van Alzheimer hebben de moacrofagen en monocyten een verminderde capaciteit in de phagocytose (het ‘opruimen’) van amyloïd bèta. Amyloid bèta is het peptide dat de amyloïde plaques vormt, die worden gevonden in het brein van patiënten met Alzheimer. Het onderzoeksteam van Fiala (J Alzheimers Dis. 2006;10(1):1-7) heeft bij in vitro onderzoek ontdekt dat bisdemethoxycurcumin, een ingrediënt in curry, de macrofagen van patiënten met de ziekte van Alzheimer stimuleert, en zo het immuunsysteem activeert om amyloid bèta op te ruimen. Wellicht biedt Immunomodulatie van het immuunsysteem door curcuminoïden een veilige optie om amyloïdose in het brein van Alzheimerpatienten te verminderen. Kortom: Een Oosterse maaltijd op de menukaart wordt een must!
Juli '07
In 2006 onderzochten psychologen in New York wat het effect was van het wekelijks kijken naar gewelddadige TV programma’s op de herkenning van gezichtsuitdrukkingen. De onderzochte personen bekeken fotoseries met gezichten met een kalme uitdrukking, die foto voor foto veranderden in een blije, dan wel een boze gelaatsuitdrukking. Van nature zijn we geneigd om blije gezichtsuitdrukkingen te associëren met positieve en boze met negatieve emoties. Bij het bekijken van zo’n serie van gezichten die langzaam aan blij of bozig qua uitdrukking wordt, wordt de overgang richting een blije gezichtsuitdrukking eerder herkend. Dit fenomeen wordt ‘the happy-face advantage’ genoemd. Uit het onderzoek bleek dat gewelddadige mediaconsumptie leidt tot een vermindering van de ‘happy-face advantage’: de participanten herkenden eerder de boze uitdrukking, en identificeerden de blije gelaatsuitdrukking later dan normaal. Dezelfde onderzoeksgroep heeft nu 197 studenten onderzocht. Zij speelden videogames waarin zij bijvoorbeeld "…typically killed hundreds of zombies and demonic creatures…" en werden geconfronteerd met "…heads exploding; arms shot off; spurting blood…". Hierna bleek dat het spelen van deze gewelddadige games leidde tot een significante reductie in ‘the happy-face advantage’. Dit kan betekenen dat iemand na het spelen van gewelddadige videogames een gelaatsuitdrukking bij een ander eerder (te snel) interpreteert als boos/negatief en als bedreigend/agressief ervaart - en hierop te snel (met agressie) reageert.
Juli '07
! Er is weer een veelzijdige en leuke wetenschapstage in de aanbieding. Voor meer info, klik hier!
16 Juli '07
"The smell of a flower - The memory of a walk in the park - The pain of stepping on a nail. These experiences are made possible by the 3 pounds of tissue in our heads...the BRAIN!!"
Juli '07
Uit eerdere onderzoeken is gebleken dat patiënten met milde cognitieve achteruitgang, die bij geuronderzoek slechter scoorden, een grotere kans hadden om de ziekte van Alzheimer te ontwikkelen. In 1997 werden 589 personen met een gemiddelde leeftijd van rond de tachtig jaar, met een gemiddelde MMSE van 28,5/30 (geen teken van cognitief disfunctioneren), onderzocht. Zij ondergingen de ‘Brief Smell Identification Test’, een gestandaardiseerde test waarmee het vermogen om 12 verschillende geuren te onderscheiden kan worden onderzocht - variërend van citroen en rozengeur, tot zwarte peper en ui. De mean score van de groep was 9.3. Ongeveer 25% maakte 4 of meer fouten. Gedurende de 5 jaar follow-up ontwikkelden 177 personen (30%) ‘mild cognitive impairment’ (MCI). De geur-score bleek een voorspellende factor te vormen voor de ontwikkeling van MCI. Voor elke 1-punt fout test, nam de kans op milde cognitieve achteruitgang toe met 16%. (Arch Gen Psychiatry. 2007;64:802-808).
Juli '07
In Singapore zijn de bijgelovigen ideeën van 68 artsen, verpleegkundigen en medische studenten onderzocht. Slechts 11 erkennen bijgelovig te zijn. Echter, 31 geven aan te geloven dat het ongeluk (= een drukke of moeizame dienst) brengt een bao of meat dumpling te eten. Ook met het dragen van zwarte (N=5) of rode (N=1) kleding gedurende de dienst zou je een drukke dienst over je af kunnen roepen. Veertien geloven dat een bad (waaronder 6 een zgn 'zevenbloemenbad'), vlak voor de dienst, geluk brengt, in de vorm van een ‘rustige dienst'. 24 geloven dat specifieke personen ongeluk aantrekken als ze dienst hebben en 32 weigeren gedurende de dienst de zin "het is een rustige dienst" te zeggen, tot de dienst daadwerkelijk voorbij is. (Ann Acad Med Singapore, 2007 Mar;36(3):217-20).
Juli '07
Prof.dr.R.S. Kahn, Medisch Contact nr 62, 2007: Geregeld wordt mij gevraagd wat ik ervan vind dat zoveel mensen ‘psychiatrische pillen’ slikken. De vraag is niet waardevrij. Integendeel, altijd schemert, afhankelijk van de subtiliteit van de vragensteller, de afkeuring door de schijnbare neutraliteit heen. De verscholen implicatie is dat het slikken van pillen tegen somberheid, angst en vreemde gedachten een dure en vooral onnodige interventie is. Deze klachten zijn een gevolg van een oververhitte maatschappij dan wel een gebrek aan persoonlijke zelfredzaamheid. Ik blijf me over deze vraag verbazen. Niet zozeer dat zij wordt gesteld, want kritisch evalueren van het nut van geneesmiddelen is in elk onderdeel van de geneeskunde volkomen op zijn plaats. Wat me echter opvalt, is dat deze vragen zelden worden opgeworpen als het gaat om cholesterolverlagers, maagzuurremmers of antihypertensiva. Voor deze aandoeningen geldt minstens zo sterk als voor de meeste psychiatrische ziekten, dat beïnvloeding van omgevingsfactoren een enorme reductie teweeg zou brengen in de noodzaak deze pillen voor te schrijven. Veel meer dan voor depressies, angst en psychoses het geval is (…) Vrijwel alle aandoeningen in de geneeskunde worden veroorzaakt door een interactie tussen omgevingsfactoren en genetisch bepaalde kwetsbaarheid. Dat de verschijnselen bij psychiatrische ziekten tot uiting komen in stoornissen in gedrag, denken en voelen, maakt ze niet anders dan de ziekten die leiden tot verstopte vaten of zure darmen. Het enige verschil is het orgaan dat aan deze verschijnselen ten grondslag ligt.’
14 Juli '07
Met Tinkerbell's separatie angst moet het ook goed goed zijn gekomen: zowel clomipramine als fluoxetine zijn officieel FDA approved voor separatieangst bij hondjes.
Juli '07
Een bewezen behandeling voor claustrofobie is exposure in vivo. Hierbij wordt geoefend in kleine stapjes waarbij iemand steeds meer in aanraking komt met waar hij bang voor is en de situaties steeds 'erger' worden. Uiteindelijk dooft de angst uit. Een voorbeeld van hoe exposure in vivo claustrofobie kan doen verminderen, uit het interview op CNN Larry King- met Paris Hilton (28-6-’07):
'KING: Now what -the other day, Sheriff Baca, in fact yesterday, testified before the L.A. City Council when he released you from - he released you, because you had an illness that he was very concerned about. And everyone was wondering what that was. What was it?
HILTON: Well, I suffer from claustrophobia my entire life. And when I first got in that cell, I was having severe panic attacks, anxiety attacks. My claustrophobia was kicking in. I wasn't sleeping; I wasn't eating. It was -- the doctors talked to the sheriff and he could see that it would be better if I just get out in house arrest.
(…)
KING: How did you cure the claustrophobia?
HILTON: I just had to deal with it. I didn't know, you know, if I was going to be there, I had to make the best of it. So I meditated. I read letters. I wrote in my journal. And I would just close my eyes and literally pretend that I was somewhere else, just imagining like I was in some, like, special place sometimes. It was really difficult, but I've made it through.
KING: Are you now cured?
HILTON: Of claustrophobia?
KING: You must be.
HILTON: Well, now that I'm out of there, yes.'
Juli '07
NCR, zaterdag 14-07-2007: ‘(hij) … is naar eigen zeggen “totaal verslaafd aan fietsen” en vooral aan extreem lange afstanden. Elk jaar doet hij minstens een keer ‘een duizender’. Dit jaar is dat Parijs-Brest-Parijs: 1.220 kilometer. Soms fietst hij drie dagen en twee nachten achter elkaar door. Slapen is er niet bij. In Nederland bedrijven ongeveer honderd man, en een enkele vrouw, deze zonderlinge sport (…) “We weten geen van allen of ons lichaam bestand is tegen zoveel inspanning met zo weinig slaap” (…) hij zou een nacht zonder slaap in het normale leven helemaal niet volhouden, vertelt hij. “maar bij zo’n tocht kan ik wel twee nachten zonder. Dat komt, denk ik, door de druk van het presteren en de adrenaline en de cadans van het fietsen”. Soms is het lichaam dan toch weerbarstig en gaat het mis. Dan is de randonneur te ver gegaan. Hij ziet soms bermpaaltjes veranderen in mannetjes. “Die mannetjes beginnen dan onverwachte dingen te doen. Ze lopen wat, steken over of gaan dansen. Dan wordt het link.”…. Toen hij na vijf dagen onafgebroken fietsen de Mont Ventoux opreed, en de bliksem overall om hem heen insloeg terwijl de wegen waren veranderd in watervallen, begon hij te hallucineren en te ijlen (….)’ . Het zou interessant zijn een onderzoekje te doen naar de (lichamelijke) oorzaak van de door de randonneurs ervaren psychiatrische symptomen.
14 Juli '07
Vijftien procent van 1594 professionele football-players, rapporteerden in een vragenlijst te lijden aan een depressie. Bij ongeveer 15% hiervan was sprake van een ernstige depressie. Er waren sterke correlaties met fysieke pijnklachten en conditie, financiële problemen, relatieproblemen en problemen met ouder worden. De meerderheid gaf aan geen hulp te hebben gezocht, aangezien dit ze een “weak or embarrassed” gevoel zou geven. "What our research tells us is that this population of retired professional athletes would benefit from a proactive educational and clinical outreach programs, possibly beginning even before retirement, as a way to help improve the likelihood that retired football players will achieve a high quality of life after football"
Juli '07
De hippocampus speelt een belangrijke rol bij het opslaan van herinneringen aan gebeurtenissen die zich in ons leven voordoen. Hiernaast speelt de hippocampus ook een rol bij navigeren en oriënteren. In een van de eerste voxel-based morphometry onderzoeken (Proc Nat Ac of Scie of the USA 1997 (8): 4398–4403.) werden Londense taxichauffeurs vergeleken met controles. Uit dit onderzoek bleek dat de onderzochte taxichauffeurs een grotere hippocampus hadden dan controles.
Juli '07
In een 5 jaar follow-up onderzoek werden MRI-scans gemaakt van 96 patiënten met schizofrenie en vergeleken met 113 controles. De focale verschillen in hersenvolume werden gekwantificeerd met behulp van MRI scans en de neuroimaging techniek voxel-based morphometry. Bij de schizofreniepatiënten werden significante afnames gevonden in de densiteit van de cortex van de linker frontaal kwab, de linker superiore gyrus temporalis, de rechter nucleus caudatus en rechter thalamus. De afname van grijze stof densiteit frontaal was gerelateerd aan een toegenomen aantal psychoses en ziekenhuisopnames. Een behandeling met clozapine of olanzapine bleek gerelateerd met minder afname van grijze stof densiteit aldaar (van Haren et al, Neuropharmacology 2007, in press).
Juli '07
De mening van Dr. S. Moffic, Professor of Psychiatry aan de the Medical College of Wisconsin, USA: "Our brains are hardwired to respond to immediate dangers, not to unique threats likely after our deaths. This leads to being blasé. Therefore, instead of using psychiatric insight and techniques to reduce excessive anxiety, shame, and guilt for global warming these emotions will need to be increased in the unconcerned. This kind of 'help' runs counter to our usual goal of not making people feel worse!" Bekijk hier het interview. Denk eens over jouw mening...
7 Juli '07
Een lijst van 101 psychiatrische onderwerpen werd verspreid onder 867 huisartsen en ziekenhuisartsen. Zij gaven per onderwerp aan of ze er voor hun dagelijks werk kennis en kunde over nodig hadden. Allereerst is opmerkelijk dat als je kijkt naar de 'top 30' van meest relevante onderwerpen, de "minst relevante" nog door 60% als "relevant" is gescoord! Gezien de hoge percentages blijkt uit het onderzoek dat elke arts in de dagelijkse medische praktijk frequent te maken heeft met psychiatrische problematiek en dat kennis en kunde op dit gebied door de arts als belangrijk wordt ervaren.
Als meest "relevant" voor de dagelijkse praktijk (tussen de 80 en 90% van de artsen gaf dat aan) scoorden depressies, alcohol- en drugsgebruik. Opmerkelijk is dat bijvoorbeeld psychiatrische symptomen ten gevolge van organische afwijkingen, het medicatiegeïnduceerde delirium, het delirium post OK, of ten gevolge van een trauma werd gescoord als minder "relevant" (cave: toch nog rond de 60%!) voor de dagelijkse praktijk dan voornoemde drie. Deze drie achten de artsen ook belangrijker dan bijvoorbeeld 'omgaan met ziektegedrag, ziekterol, psychologische reactie op ernstige ziekte en onbegrepen lichamelijke klachten'. Opvallend! Hoe komt dit? De onderzoekers geven zelf een m.i. goede verklaring: hun onderzoek kijkt naar "perceived needs for psychiatric competency". Maar zij hebben niet gekeken naar "unrecognised needs for psychiatric competency, that is, deficiencies in respondents’ practice of which they are unaware".
Juli '07
Waarom wordt de ene persoon onder bepaalde omstandigheden depresief en de andere niet? Waarom werkt het ene medicijn bij hem wel en bij hem niet? Waarom duurt een depressie bij de één 4 maanden en bij de ander 3 jaar? 
In het LUMC draait de NESDA studie. Het belangrijkste doel van NESDA is om de factoren in kaart te gaan brengen die van invloed zijn op het ontstaan en het beloop van angst en depressie. De verwachting is dat de resultaten van het onderzoek zullen leiden tot een betere behandeling en adviezen rond preventieve maatregelen. NESDA wordt uitgevoerd door het LUMC, VU Medisch Centrum en het UMC Groningen ism met een aantal onderzoeksgroepen, GGZ-instellingen en cliëntenorganisaties. Het NESDA onderzoek is in 2004 gestart met de werving van 2850 deelnemers. Zij zullen gedurende 8 jaar gevolgd worden. Naast het inventariseren van de depressie- en angstklachten, worden ook biologische en genetische factoren onderzocht. Na de eerste basisonderzoeken zullen de deelnemers nog na 1, 2, 4 en 8 jaar onderzocht worden.
Juli '07
De International Society of Drug Bulletins waarschuwt voor het gegeven dat The European Committee een toezegging heeft gedaan op het verzoek van de farmaceutische industrieën zich in hun advertenties direct tot de 'consument' te mogen gaan richten. Op dit moment is dit alleen in de USA en Nieuw Zeeland toegestaan. Hier lees je een aantal argumenten die wijzen op de gevaren van 'direct-to-consumer-advertising'.
7 Juli '07
What women want? Hardrennen? David? Robbie?
De ontluisterende wetenschap: ‘Male pheromone-stimulated neurogenesis in the adult female brain’. De lichaamsgeur van dominante mannetjesmuizen stimuleert de neurogenese in de hippocampus. De vrouwtjes ontwikkelen vervolgens een duidelijke voorkeur voor overheersende mannetjes. Feromonen van ondergeschikte of gecastreerde mannetjes had geen effect op het brein.
Wordt ongetwijfeld vervolgd...
Juli '07
Het alcoholgebruik onder kinderen tot vijftien jaar is de afgelopen jaren gestegen. Recent onderzoek geeft aan dat 20% van de jongens en 11% van de meisjes tussen 15 en 25 jaar meer drinkt dan verantwoord is voor hun gezondheid. In discussies over de oorzaak van deze zorgwekkende toename, wordt frequent gesproken over de invloed van rolmodellen, zoals idolen in de media. Dr. C.J. Welsh, afdeling Psychiatrie van de universiteit van Baltimore, doet parallel hieraan een opmerkelijke observatie. De studenten van Hogwarts School of Witchcraft and Wizardry, is het vanaf hun dertiende levensjaar toegestaan om 'butterbeer' te drinken. Harry neemt het er niet zo nauw mee: "it’s not strong, that stuff". Als tegenhanger beschrijft J.K Rowling hoe Winky, een 'depressed, intoxicated house-elf, who is getting through six bottles a day', een gedrag vertoont dat door de andere huiselven als dermate schaamteverwekkend wordt gevonden, dat zij zich genoodzaakt zien 'to cover her with a table cloth, hiding her from view'.
Juli '07
In Japan kent men Taijin Kyofusho (TKS). Taijin Kyofusho staat voor ‘stoornis (sho) van vrees (kyofu) voor interpersoonlijke, sociale contacten (taijin)’. In Japan worden twee types onderscheiden. Het eerste type kenmerkt zich vooral door de angst om opgemerkt en negatief beoordeeld te worden door anderen, dit lijkt heel veel op de sociale fobie in de westerse wereld. Het tweede type, ook wel ‘the offensive subtype’ genoemd, gaat gepaard met een vrees om ánderen te beledigen of in verlegenheid te brengen. Patiënten zijn bijvoorbeeld bang dat anderen last hebben van hun uiterlijk, lichaamsgeur, gezichtsuitdrukkingen of bewegingen. Dit syndroom komt vrijwel alleen voor in Japan en andere Oost-Aziatische landen. Van de sociale fobie is bekend dat deze goed kan worden behandeld met een SSRI. Uit een open label studie in Japan, tezamen met Dr I.M. van Vliet, psychiater in het LUMC, is gebleken dat een SSRI (paroxetine) ook voor dit type TKS een significante daling van de klachten kan geven.
Juli '07
De nucleus accumbens wordt beschouwd als het een van de belangrijkste hersengebieden, betrokken bij het ‘drug rewarding system’ van verslaving. Diverse drugs veroorzaken een toename van dopamine uitscheiding in de nucleus accumbens. Nu blijkt dat verslaafde ratjes, die in plaats van drugs, een tredmolen krijgen, een voorkeur ontwikkelen voor hard trainen op de tredmolen en dat dit bij hen eveneens dopamine release in de nucleus accumbens opwekt: een nieuwe verslaving, die de drugsverslaving vervangt. (Björnebekk Physiology & Behaviour 2007, in press).
Juli '07
'David Beckham has advised Robbie Williams to exercise to beat his depression. A source told Britain's Closer magazine: "David's been in touch with Robbie over the last few weeks. He was aware of how bad he's been feeling. He's told Robbie that exercise would cure him of his addictions and his depression. David has repeatedly suggested Robbie get into the habit of exhausting daily workouts." Williams checked into a rehab centre on his 33rd birthday (13-02-‘07). The singer has admitted to suffer from depression, insomnia, alcohol and sleeping pill addiction.' (askmen.com ed.)
David, he ’s so right: Hardlopen stimuleert de neurogenese van de hippocampus en heeft een gunstig effect op depressieve klachten. Dit is aangetoond in dierexperimenteel onderzoek. Ratten met een, door een genetische modificatie gecreëerde vorm van depressie, dobberen als ze in water terecht komen passief rond. Gezonde ratten gaan dan actief zwemmen. Uit onderzoek van Björnebekk bleek dat depressieve ratten die in hun kooi dertig dagen een tredmolentje hadden gehad, als zij in water terecht komen, ook actief gingen zwemmen. Depressieve ratten die geen tredmolen kregen, bleven in het water passief. Bij hersenonderzoek van de eerste groep ratjes was er sprake van celproliferatie in de hippocampus.
Juli '07
Op 10 juni j.l. werd in de USA de laatste aflevering van the Sopranos uitgezonden. Na 86 afleveringen over maffiabaas Tony Soprano, zijn familie, werk en zijn psychische problemen - die hij besprak met Dr. Jennifer Melfi. "I'm concerned that treating a mobster provides you some vicarious thrill." (Dr. Elliot Kupferberg, psychiatrist). Sterft Tony Soprano in deze laatste aflevering? En zo ja, wordt hij vermoord? Of is het suïcide? Voor degene die wacht tot de uitzending in Nederland – eind 2007 wellicht. Voor degene die ‘het’ al weet en/of hier meer over wil weten: een mening van een Amerikaanse psychiater over deze aflevering.
Juli '07
