DEEP BRAIN STIMULATION
Op dinsdag 12 april aanstaande organiseert de afdeling psychiatrie van het LUMC een lezing over Deep Brain Stimulation.
Op dinsdag 12 april aanstaande organiseert de afdeling psychiatrie van het LUMC een lezing over Deep Brain Stimulation.
CC’s - een snel bericht: Dinsdag 8 maart a.s organiseren we weer een Jelgersmalezing!
.
In collegezaal 4, locatie K1-S, LUMC, van 16.15 - 17.30 uur.
.
Deze middag spreekt Prof.dr. Steven Kushner, hoogleraar psychiatrie van het Erasmus MC. Titel lezing: 'How the brain encodes a fear memory: competition within neural networks mediates selection’. "Over a century of neuroscience has identified specific brain regions that are required for the acquisition and long-term storage of a learned response. However, in a given brain region, only a subset of neurons in each of these brain regions undergoes identifiable plastic changes. Computational models of learning also predict that for every experience encoded by the brain, only a subset of neurons can be modified to preserve a high capacity for information storage. Our studies now demonstrate a novel mechanism by which neurons compete for participation in the neuronal network which encodes a memory. Further, we demonstrate that a stable fear memory requires the integrity of these selected lateral amygdalaneurons. Together, our results highlight a critically important property of memory formation, and provide a unique opportunity for intervention in mental disorders stemming from traumatic experiences".
.
Ook jij bent van harte welkom – het is incl koffie/thee en een minikoekje!
Dinsdag de 15e febr is er weer een Jelgersmalezing!
Deze keer komt prof Willem vd Does een lezing houden. Prof vd Does is hoogleraar experimentele psychopathologie aan de universiteit Leiden. Titel van zijn referaat: ‘Hoop en hype in de behandeling van angst en depressie’. Hij gaat zich hierbij richten op diverse nieuwe ontwikkelingen binnen de behandeling van deze aandoeningen. Deze worden soms snel en heel positief gepubliceerd, terwijl zowel de effectiviteit als veiligheid nog niet geheel gedegen onderzocht zijn. Dit geldt zowel voor medicijnen als voor psychotherapieën. Zo zijn ‘hoop en hype’ soms moeilijk te scheiden.
.
Vorig jaar schreef Confabula over Tom, toen in zijn 3e jaar geneeskunde – 2 maanden op stage in een ziekenhuis in Kathmandu in Nepal.
Een bijzonder indrukwekkende tijd – waarin hij ervoer hoe state-of-the-art geneeskunde en bijvoorbeeld culturele, en/of financiële achtergronden elkaar sterk kunnen beïnvloeden.
.
OK – Club Confabulanten, hier ligt een taak. Dr Shock en Confabula zijn Chocoholics - as you know. En afgelopen week meldt onze goede vriend wederom een positief effect van onze lievelingssoort: de heel - heel pure. Weer op cardiovasculair gebied. Twee nieuwe studies.
Vergeet hem niet: onze LUMC Onderwijsconferentie op vrijdag 28 januari aanstaande!
.
Leidraad is het alumnimagazine van de Universiteit Leiden. Het wordt drie maal per jaar uitgegeven. Deze keer staat er een interviewtje met Confabula in. Als je wilt, kan je het artikel downloaden en lezen.
.
Blader door de hele Leidraad (ook voorgaande nummers, kan je hier vinden) via deze link.
.
Dec '10
Heel lang geleden hadden we het hier in CC over energydrinks - lees maar hier. En over koffie (C loves it) hebben we het al regelmatig gehad. Maar watch it – dit nieuwe onderzoek biedt wel een boeiend fenomeen.
.
Maar liefst 1097 4e jaars studenten (46% mannen, tussen de 20 en 23 jaar) warden geïnterviewd. Volgens de DSM-IV criteria werd ook uitgevraagd of er mogelijk sprake was van alcohol-afhankelijkheid.
Van deze groep bleek 51,3% “low frequency" energy drink users. Dat wil zeggen dat ze het afgelopen jaar op 1 tot 51 dagen energy drinks hadden gedronken. Tien% was een "high-frequency" drinker. Dwz dat ze meer dan 52 dagen per jaar die drankjes dronken. En de meesten hiervan zo’n zes drankjes per keer, vergeleken met de ‘low frequencies’ zo’n 4,6 per keer.
.
De “high frequency energy drinkers” bleken een significant groeter risico op alcohol-afhankelijkheid te hebben. De Odds ratio voor de “high frequency energy drinker” was 2,4 - vergeleken met studenten die geen energydrinks drinken!
De “low-frequency drinkers” hadden een Odds ratio van 1,86, dat risico was eigenlijk gelijk met de niet-energydrank-drinkers (Alcoholism: Clin & Expl Res, Nov ’10).
.
Deze toch wel ernstige associatie bleef bestaan als werd aangepast voor bijvoorbeeld culturele achtergrond, sociaaleconomische klasse, of depressieve symptomen. Ook Alcoholmisbruik in de familie of probleemgedrag in kindertijd stond er los van.
.
Komt bij dat veel studenten de beide dranksoorten veel samen blijken te drinken. Guys - dat is echt geen win-win combi.
.
De onderzoekers hebben nog geen sluitende verklaring voor de link tussen de 2 dranksoorten. Zit het in de cafeïne? Je kunt het je voorstellen. Cafeïne zou in ieder geval het sederende effect van alcohol verminderen, waardoor de rem om even te stoppen misschien minder is. Ze denken dat het in ieder geval zo kan zijn dat je meer gestimuleerd wordt alcohol te drinken als je al een energydrank achter de kiezen hebt. Maar waarschijnlijk speelt er meer - er moet iets spelen rond verslavingsgedrag – denk maar aan het gebied van de nucleus accumbens en dopamine waar we het al over hadden. Wordt vast... langzaam... vervolgd.
Weet je nog dat C schreef over het nieuws dat er een groot onderzoek naar het effect van een acetylcholinesteraseremmer voor de behandeling van het delirium was gestaakt? Zie hier in CC. Idee was dat je acetylcholine als het ware ‘nodig hebt’ om helder te blijven denken. Een acetylcholinesterase-remmer remt het enzym acetylcholinesterase. En dit enzym breekt normaliter acetylcholine af. Door het medicijn wordt dus de afbraak van acetylcholine in het brein tegengaan. Het middel wordt om die reden ook wel bij sommige patienten met de ziekte van Alzheimer voorgeschreven.
.
De hypothese was dat het medicijn een gunstig effect op een delirium zou hebben.
.
En je weet – een delirium komt heel erg vaak voor: psychiatrische symptomen ten gevolge van een lichamelijke ziekte. Confabula kan er niet vaak genoeg over schrijven. En check ook het enge mnenomic ervan - hier in CC. Jij krijgt er als arts later altijd wel mee te maken.
.
Nu staat het gepubliceerd in The Lancet.
The Lancet! Het 1e blad waar C altijd al haar manuscripten heen stuurt, maar ze subito van geretourneerd krijgt (...terecht vreest zij). Gelukkig lukt het prof van der Mast, onze hoogleraar Ouderenpsychiatrie (zie hier in CC) wel. Je kunt nu in the Lancet lezen: na de inclusie van 104 patiënten op de IC met een delirium, waarvan er 54 een acetylcholinesterase-remmer kregen en 50 een placebo (en daarover hadden we het gisteren nog in CC), bleek dat er in de acetylcholinesterase-remmer-groep meer mensen overleden. Daarom is het onderzoek voortijdig gestaakt. Je kunt het hier nalezen.
.
Eerder hier: Centrum voor Ouderengeneeskunde.
En over psychiatrie & somatiek.
En ook in CC: antipsychotica & ouderen & pneumonie.
.
Ook Betablokkers en delirium! - hoe vaak schrijven we (ze) wel niet betablokkers voor!
Cognitie na een ziekenhuisopname.
Nogmaals: dat delirium-mnenomic - echt - schrijf het in je kleine zwarte boekje!
(of in je computer-mini-dingetje...)
.
Foto: Dr Shock.
.
Nov '10
Weet je het nog? Het hersengebiedeje de nucleus accumbens (NA) projecteert naar delen van het limbisch systeem en naar frontaal. Het speelt een belangrijke rol in het systeem dat verantwoordelijke is voor het gevoel van beloning en het gedrag wat we hebben om dat gevoel te bereiken. Dat is cruciaal bij verslavingen. We hebben allemaal onze verslavingen… geen zwakte is ons vreemd. Dat gebiedje doet wat bij ons allen.
De stof in de NA die een grote rol speelt is dopamine. Weet je nog – we hadden het er heel lang geleden over in CC (zie placebo): Als een ‘placobo’ (een neppil) goed zijn werk deed, zagen we op een PET-scan een toename van de dopamine activiteit in de NA. En hoe enthousiaster ze waren over de placebo, hoe actiever de NA. En die enthousiaste groep, bleek later via een fMRI scan dat ze ook qua gokken een actievere NA activiteit hadden (lees maar hier in CC). Een echt reward systeem dus, dat de meest boeiende onderzoekjes met zich meebrengt – over gokken, en ook over sporten (zie bijv 'excercise!')bijvoorbeeld.
We hebben het hier wel eens gehad over Deep Brain Simulation. Een invasieve behandeling die bij sommige patiënten met de Ziekte van Parkinson wel effectief is gebleken. Maar die wereldwijd voor psychiatrische aandoeningen nog maar beperkt, en in onderzoeksverband, wordt toegepast. Er wordt onderzoek naar gedaan bij bijvoorbeeld patiënten met dwangstoornissen. Bijvoorbeeld in het AMC. En sinds kort ook bij patiënten met ernstige depressies. Maar de effectiviteit is nog niet duidelijk. Je las er eerder over in CC – kijk maar hier:
OCD & DBS
.
DBS & geheugen
.
DBS
.
DBS & MCS.
.
Dr Shock biedt ons nu een mooi instructief tekenfilmpje, dat een extra mooie illustratie biedt. Check it out: bij Dr Shock.
.
Andere vorm van invasieve mogelijkeheid waar onderzoek naar loopt: Nervus Vagus Stimulatie.
.
Nov '10
Confabula had haar eerste filmpje binnen, over 7 dimensies. Maar waar was het Leidse studenten-promo-filmpje? Het is er: een filmpje over onze studie geneeskunde hier - zo stuurde een student. Onder andere gemaakt door 1 vd studentes met wie ik destijds de workshop gaf waarin DRUIF werd geïntroduceerd. Confabula is gerust!
.
Nu in Museum Boijmans van Beuningen te Rotterdam: de tentoonstelling ‘De grote ogen van Kees van Dongen’.
In het blogstukje over die Tasmanen - deed Confabula, geinspireerd door de Tasmaanse Universiteits filmpjes, een hartverscheurende oproep voor beeldmateriaal door en over Leidsche geneeskunde studenten en hun faculteit.
Confabula wilde juist starten met vampier-grollen toen bleek dat ze in Australië beland was.
.
In een prachtig gebied! De University of Tasmania – daar wil ik je even opmerkzaam op maken.
.
Online bieden ze een psychiatrieboek. Ook jij kunt daar wel wat aan hebben!
Met maar liefst 35 volwaardige hoofdstukken, variërend van basale neuroanatomie en functie, kortom - ‘hardware’ uitleg, informatie over verdriet en depressie, depressie en ECT, tot schizofrenie, het delirium, antipsychotica – enfin – neem een kijkje.
Je kunt alle PDF’s van de hoofdstukken - ik heb er hier nu een paar gelinkt - gewoon downloaden. Mooie service van ze.
.
Ze leiden je rond – die tasmaanse studenten, op hun campus. Postieve toestanden daar! Zie Life-in-the-day-of-a-UTAS-student en Exploring-on-campus.
Opmerkelijk positieve en creatieve studenten daar - check it out op dit filmpje!
Of doen ze het alleen voor de camera?... vast niet!
.
University of Tasmania
.
Volgens mij heeft het LUMC ook postieve filmjes van geneeskundestudenten? - wie weet waar en hoe ze hierheen te linken? We moeten toch tegen die blije Tasmanen opkunnen!
Confabula houdt zich aanbevolen! Houd de Leidse eer hoog - Tip me!
.
Nov '10
Confabula loves herfst!
En - we kunnen er niet omheen – de herfst is in al zijn glorie begonnen en prachtig. Confabula zoekt steeds naarstig naar de allerallergrootste gevallen bladeren. Ze heeft er pas 1 gevonden - staat mooi geplakt tegen de grijs-metalen ziekenhuiswand. Dr Shock had er wat van kunnen vinden tijdens zijn heerlijke boswandeling. Kijk maar eens op zijn site. Je kunt de kleuren die je ziet bijna ruiken! De herfst snuiven wordt alvast 1 van C’s doelen aan het eind vd week! Nu eerst op het werk af en toe mediteren bij de mooie herfstfoto’s van Dr Shock.
.
Die ons eerder ook al autumnsongs en roses tracteerde.
.
Lees in CC ‘vallende blaadjes & serotonine' …
Ook een apart verhaal. We hadden het er hier wel vaker over dat stress gedurende de zwangerschap zowel de moeder als het kind geen goed doen. Maar dit nieuwtje vind ik toch ook wel weer opmerkelijk.
Dinsdag 9 november a.s. organiseert de afdeling psychiatrie van het LUMC weer een Jelgersmalezing. Deze keer komt Professor Jan Passchier van de VU spreken over de psychische aspecten van chronische pijn. Ongeveer 20% van de Europese bevolking lijdt aan een chronische pijnklacht. Professor Passchier zal zich richten op de kwetsbaarheid die mensen kunnen hebben om chronische, soms ‘onbegrepen’ chronische pijn te ontwikkelen. En op de gevolgen ervan. Want je kunt je voorstellen dat de last van chronische pijn zowel psychische als sociaal-maatschappelijke gevolgen voor iemand heeft. En dat daar vicieuze cirkels in ontstaan. Je bent welkom van 16.15 tot 17.30 uur, in collegezaal 4, locatie K1-S, LUMC. Toegang gratis, inclusief koffie/thee en minikoekje.
Eerder in CC bijvoorbeeld - over pijn en MRI scans.
Over rugpijn en psychotherapie.
Over pijn en virtual reality.
Over de conversiestoornis.
Verwevenheid van psychiatrie en somatiek. Wat Confabula haar medisch studenten steeds inpepert. Je hoeft geen psychiater van haar te worden – maar besef wel dat je als arts altijd met mensen met psychiatrische symptomen of aandoeningen te maken zult krijgen. En dat feit is van belang voor je somatische praktijk.
.
Kijk maar eens naar dit indrukwekkende verhaal uit the Archives of Surgery. Onderzoekers zochten de gegevens van 25.539 patiënten uit die tussen 2003 en 2006 op de Intensive Care hadden gelegen. Er werd gekeken of zij in de 12 maanden ervoor gediagnosticeerd waren (geweest) met een psychiatrische aandoening. Variërend van depressie, tot angststoornis, posttraumatische stressstoornis, manisch-depresiviteit, tot schizofrenie. Vervolgens werd gekeken naar het beloop van hun situatie daar op de IC en in het ziekenhuis.
.
Bij 8922 patiënten bleek sprake van een psychiatrische aandoening.
In 1e instantie leken de sterftegetallen van de eerste maand van follow-up gelijk tussen mensen met en zonder psychiatrische diagnose.
Maar toen werd aangepast voor andere factoren, als demografie, type operatie, medicatiegebruik, ernst vd somatische ziekte etc.
Vervolgens bleek dat mensen met een psychiatrische aandoening meer sterfterisico hadden daar op de IC. En dat mensen met een depressie of angststoornis het hoogste risico hadden.
.
Wat kan hiervan de oorzaak zijn? De patiënten met een psychiatrische aandoening bleken wel een slechtere algehele conditie te hebben en waren gemiddeld zwaarder dan de patiënten zonder psychiatrische aandoening. Maar - zeer opmerkelijk: ze hadden zelfs minder hartklachten, een lagere bloeddruk, minder nierafwijkingen en ook minder diabetes dan de patiënten die geen psychiatrische aandoening hadden. En medicatie bleek ook geen significante factor. De onderzoekers suggereren dat sommigen zich misschien minder goed aan medische voorschriften houden. Of minder goed communiceren naar hun dokter wat hun klachten zijn. Maar we vrezen toch dat het te maken heeft, voor een belangrijk deel ook, met de stigmatisering van de patiënt met psychiatrische aandoening. Wat een communicatie- en behandelprobleem kan geven (Arch Surg.’10;145(10):947-53).
.
Zoals de onderzoekers eerst zeggen: ‘…The higher mortality may reflect higher unmeasured severity… ‘ En vervolgens, helaas: ‘…. or unique management issues in patients with psychiatric comorbidity…’. Kortom – verwevenheid. Sta open voor psychiatrie in je latere beroepsuitoefening!
.
Wat mooi: "... We should paint living people who breathe, feel, suffer and love..." Aldus schilder Edvard Munch.
De Kunsthal Rotterdam presenteert met ruim 150 schilderijen en werken op papier een overzicht van het oeuvre van deze Noorse schilder. Nog t/m 20 febr 2011, dus je hebt ruim de tijd en de Kunsthal komt hier wel vaker voorbij ter reminder.
.
We behoeven wat afleiding deze drowsy herfstdagen! - Dr Shock, C's favorite, biedt ons twee prachtige kansjes daartoe. Leun maar even achterover - paar minuutjes bijkomen.
Vitamine E dan. Een kort-door-de-bocht berichtje erover. Want vitamine E - daar hadden we het toch nog niet eerder over – in tegenstelling tot vit B! - zie hier.
Je hebt laatst goed opgelet hè? Dat hele verhaal in CC over de amyloïde plaques die we niet willen laten neerslaan in ons brein. We hadden het er toen oa over dat de stof bisdemethoxycurcumin, een ingrediënt in curry (zie hier), de macrofagen van patiënten met de ziekte van Alzheimer stimuleert die eiwitplakkaten van amyloïd-β op te ruimen. En ook visolie (omega-3-vetzuur DHA), wat de aanmaak van LR11 stimuleert, bevordert de afbraak van amyloïd-β.
.
Vitamine E.
Dat zit bijvoorbeeld in graanproducten, eieren, melk, noten (weer noten - noten zijn OK!), zaden, avocado’s, spinazie en plantaardige oliën.
.
Maar liefst 5395 mensen zonder cognitieve achteruitgang werden gemiddeld 9.6 jaar gevolgd. Hiervan ontwikkelden er 465 dementie. Bij kijken naar het dieet, bleek dat een hogere inname van vitamine E een verlaging van het dementie-risico met zich mee bracht. Van vitamine C, bèta-caroteen en favonoïden vonden ze geen invloed (Arch Neurol.’10;67:819-25).
Een andere onderzoeksgroep, die keek naar 232 tachtigplussers gedurende 6 jaar follow-up, vond eveneens een positief effect van vitamine E. (J Alzheimers Dis. 2010;20(4):1029-37)
Over vitamine B hadden we het in CC’s verleden ook al. In kader van vitamine B en het gunstige effect tegen depressies (zie hier). En ook bij cognitieve achteruitgang bleek vitamine B (zie hier) mogelijk een gunstige rol te spelen. Noten, granen, peulvruchten, kaasjes, ei - daar zitten de B vitamines in, dus daar niet ontevreden over.
.
Uiteraard blijven ze vitamine B onderzoeken - dus je krijgt weer een bericht. Een groep van 3503 mensen boven de 65 jaar vulden een uitgebreide dieet vragenlijst in. Daarnaast werd de Center for Epidemiologic Studies Depression scale afgenomen – een 10-puntslijst, waarvan met 4 punten of meer sprake is van een depressie. Je kunt hem hier downloaden
.
Gedurende 3 jaar werden de personen gevolgd, met totaal 4 metingen. Van de groep bleek 13,7% bij de 2e meting 4 of meer depressieve symptomen te hebben ontwikkeld. Dit percentage bleef bij elke meting rond dit getal – bij de laatste meting was het 13,4%. Een hogere scholing, een hoger inkomen en een betere cognitieve functie waren geassocieerd met een hogere inname van de B vitamines.
.
Lagere inname van zowel vitamine B6 als vitamine B12 bleken geassocieerd met meer depressieve symptomen.
.
En zelfs – na correctie voor diverse risicofactoren was het risico op een depressie 2% lager voor elke extra 10 mg vitamine B6 en 10 μg extra vitamine B12.
En het maakte niet uit of de desbetreffende persoon bijvoorbeeld rookte, alcohol-teveel-tot zich nam, weduwe was, een overbelaste ouder, de cogintieve situatie, lichamelijke zwakte, medische problemen – het gunstige effect van vitamine B bleef bestaan (Am J Clin Nutr ’10; June).
.
Nu is het allemaal gebaseerd op vragenlijsten, en de vraag is of alles wel betrouwbaar is.
Maar vitamine B heb je zo binnen! Doen?
Watch it: dinsdag 12 oktober a.s. is er van 16.15 tot 17.30 uur weer een door onze afdeling georganiseerde Jelgersmalezing. Deze keer zal professor dr Witte Hoogendijk van het VUmc (misschien ken je hem ook van de televisie: hij is 1 van de psychiaters die wordt geïnterviewd in het boeiende TV programma ‘Kijken in de Ziel’, net als onze hoogleraar Roos vd Mast). Titel van zijn verhaal: 'Genexpressie als potentieel instrument voor de diagnostiek van depressie'.
.
Hij zal vertellen over de resultaten van zijn onderzoek naar genetische afwijkingen bij patiënten met ernstige depressies. De hoop is dat door genetische profilering er een onderscheid tussen verschillende depressies kan worden gemaakt. En dat dat dan weer zowel voor de prognose als de behandeling verschillende profileringen op gaat leveren. Zo zou er steeds meer behandeling op maat kunnen worden gegeven.
.
Clubconfabulanten: go for it: vanaf gisteren, 24 september t/m 3 oktober --richting Haarlem. Tien dagen lang gericht op diverse linken tussen kunts en psychiatrie! Zeer interessant, maar vooral belooft het prachtig te worden. Hoe verbeelden kunstenaars en performers de (eigen) psychiatrische problematiek? Beïnvloedt dat ons over psychiatrische aandoeningen?
Het 3e Internationale Madness & Arts Festival onderzoekt deze vragen in een uitgebreid programma met theater, dans, film, muziek, beeldende kunst, literatuur, poëzie, debat en ontmoetingen.
Het festival biedt een podium aan kunstenaars met een psychiatrische achtergrond en aan kunstenaars die geïnteresseerd zijn in de thematiek van psychiatrie / 'waanzin'. Tien dagen lang staan ze zij aan zij op de belangrijkste culturele podia van Haarlem en in de festivaltent bij Museum Het Dolhuys. Centraal staat de ontmoeting tussen beiden en de ontmoeting met het publiek.
Zie ook het interview met Hans Looijen, directeur van museum Het Dolhuys en initiatiefnemer van dit festival.
En bezoek de website van het Madness & Arts Festival - hierop vind je allerlei info, het programma en links!
.
Sept '10