EMDR

EMDR. Net als 'mindfulness' door de werkgroep vd 'Week vd Psychiatrie' genoemd als 'alternatief' Maar ook weer een therapie die zijn plekje heeft bewezen. Het staat voor 'Eye Movement Desensitization and Reprocessing'. Het is een methode die in 1989 is ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro.
Om een beetje te begrijpen hoe EMDR een patiënt kan ondersteunen, is het handig uit te gaan van de symptomen die gepaard gaan met een posttraumatische stresstoornis (PTSS). Na een ernstig trauma kan iemand een PTSS ontwikkelen. Kenmerkend voor een PTSS is dat het gepaard gaat met het hebben van herbelevingen vd traumatische gebeurtenis (opdringende herinneringen, 'flashbacks', dromen, het gevoel het opnieuw te beleven etc), het vermijden van prikkels/situaties die bij het trauma horen, en überhaupt het gevoel van een 'verhoogde prikkelbaarheid' (moeilijk slapen, schrikachtig zijn, waakzaam zijn etc). Duidelijk: iemand heeft nog steeds enorm veel last van die traumatische ervaring - de ervaring speelt nog continue een rol in zijn hoofd. Hij heeft de persoon beschadigd en sporen achtergelaten. En dat beïnvloedt zijn hele leven in ongunstige zin.
Hoe krijg je die ervaring als het ware wat vager? EMDR kan een goede optie zijn.
Lastig uit te leggen hoe een EMDR-behandeling ongeveer in zijn werk gaat. De therapeut vraagt aan de patiënt om aan de traumatische gebeurtenis terug te denken. Hierbij wordt heel intensief uitgediept welke beelden, gedachten en gevoelens er bij hem opkomen. Zo wordt de traumatische gebeurtenis zorgvuldig in kaart gebracht. Voor het verwerkingsproces vraagt de therapeut vervolgens opnieuw om de gebeurtenis voor de geest te halen. Eigenlijk beleeft de patiënt het trauma opnieuw, in de kamer vd therapeut. Daarbij biedt de therapeut nu tegelijk een 'afleidende activiteit'. Dit kan bijv een heen-en-weer gaande beweging van de hand vd therapeut zijn. Die de patiënt met zijn ogen blijft volgen. Of een piepje dat via een koptelefoon afwisselend in het linker en rechter oor wordt gepiept.

Deze afleidende bewegingen of geluiden geven EMDR het beeld van een soort 'hypnose therapie', ik denk dat het daarom als 'alternatief' wordt bestempeld. Steeds wordt na het doornemen vh trauma, met die afleidende activiteit, rust genomen. Dan wordt besproken wat de patiënt ervoer. Die afleidende bewegingen of geluiden blijken te maken dat langzaamaan de herinnering aan het trauma haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt dan steeds gemakkelijker aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken. De herinnering kan waziger worden. Of gepaard gaan met minder heftige emoties. Ook kunnen er plezieriger herinneringen voor in de plaats komen. EMDR is een kortdurende therapievorm. Als het gaat om een trauma na een eenmalige ingrijpende gebeurtenis dan zijn mensen vaak al na enkele zittingen geholpen.
Hoe EMDR precies werkt is nog onduidelijk. In ieder geval lijkt het te gaan om een versnelling vd informatieverwerking in het brein, door de combinatie van het sterk denken aan de traumatische gebeurtenis en de aandacht voor de afleidende stimulus, maar hoe dat dan werkt is onduidelijk.

Shapiro zegt erover: "Target events remained unprocessed because the immediate biochemical responses to the trauma have left it isolated in neurobiological stasis". Er wordt veel onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van EMDR bij trauma's, met positieve uitkomst. Er wordt nu ook onderzoek gedaan met MRI scans voor en na EMDR (bijv HIER), waarop verschillen te zien zijn.
Hier kan je de infofolder vd Vereniging EMDR Nederland dowloaden. Ook de folder met EMDR info voor jongeren (hier), is informatief.
.
Foto: H. Moussa, Washington Post '07

3 April '08