STUDEREN & SPORT

We blijven alert op tips om de prestaties te optimaliseren. De leerprestaties uiteraard… Muziek kwam voorbij, en ook meditatie hadden we al vorig jaar gesignaleerd. Bewegen blijkt voor het behoudt van zowel ons lichamelijk als ons psychisch evenwicht van essentieel belang. Ook de leerprestaties gaan ermee vooruit. 74 kids tussen de 7 en 12 werden onderzocht op hun fysieke fitheid en deden een vorm van een Strooptest (zie eerder bij Stroop!). Diverse andere parameters als het IQ, leeftijd, demografische gegevens, etc werden meegenomen in het beoordelen van de resultaten. Oudere kinderen en kids met een hoog IQ presteerden sowieso beter. Maar als die parameters werden verrekend, bleek dat de kinderen die lichamelijk het fitst waren, ook het beste presteerden op de Strooptest (Med & Scie in Sports & Exerc '08;40:166-72). Enfin, het gaat om kinderen. Maar geen reden te veronderstellen dat dit niet opgaat voor ons allen!

3 Feb '08

SERVIES GOOIEN - DOEN!

Zit je nog een beetje in je maag met het beter-niet-alleen zijn van de man? En dat het beter is voor je hart om je geliefde te koesteren? En met het risico op een gebroken hart als het misgaat? Hoe houd je je relatie optimaal? Liefdevol zijn... maar … het hoeft niet altijd pais en vree te zijn. Beter niet zelfs! Zeker niet als het gaat om discussies waarbij 1 vd 2 partners zich onredelijk opstelt of de ander aanvalt over iets wat niet klopt. Dat maakt je woedend. En wat doe je ermee? Laat je het maar zitten, omdat het toch onzin is? Ga je lopen broeden in je eentje? Of vliegt het servies door de kamer? 192 stellen werden gedurende 17 jaar gevolgd. Ze werden verdeeld in 4 groepen. Groep 1: beide partners praten erover als ze boos zijn. Groep 2: 1 partner praat, de ander onderdrukt zijn boosheid. Groep 2: 1 partner praat, de ander onderdrukt haar boosheid. Groep 4: beiden onderdrukken hun boosheid (maar blijven wel flink erop zitten broeden uiteraard). Het gaat om groep 4. In groep 4 lijkt alles koek & ei. Geen gegil, er sneuvelt geen servies. Wel vaak van die pijnlijke stiltes en gemok, zie ik zo voor me. Groep 4 bestond uit 26 stellen. Maar aan het eind van de studie, waren er nog maar 13: er waren 13 partners overleden. Onder de overige paren in groep 1,2, en 3 waren er 41 overleden. Van 27% vd stellen in groep 4 overleed 1 partner en van 23% overleden beiden (versus 19 en 6% en de andere groepen). Dit betekent dat in een setting waarin beide geliefden hun boosheid lopen weg te stoppen, het risico op een vroege dood tweemaal zo hoog is als in de andere 3 groepen. Dit risico bleef staan als werd gecorrigeerd voor bekende risicofactoren als leeftijd, roken, gewicht, bloeddruk, cardiovasculaire afwijkingen etc. Het betreft een kleine groep. De onderzoekers hebben nu een studie lopen met meer mensen en een langere follow-up (Journ Fam Comm ’08 Jan).

Helder: recept is een evenwicht tussen koesteren en een gezonde acting out! Dus, tortelduifjes: ga maar los ... een 'stormachtig liefdesleven' staat nu in een ander (healthy) daglicht!

31 Jan '08

WINKING SKULL

Winking Skull, een site met heldere anatomische afbeeldingen, uit Thiemes anatomieatlas. Het hele lichaam, incl brein en overig zenuwstelsel komt aan bod. De diverse anatomische structureren worden niet meteen benoemd: eerst word je de kans gegeven zelf na te denken. Ik krijg zelf wel een herbeleving, plus licht heimweegevoel naar het speuren in de papieren atlasboeken…

30 Jan '08

CATHCART

David Cathcart (1804-1867), schrijver, was vanaf ongeveer 1840 bekend in de psychiatrie. In 1841 werd hij opgenomen in het Glasgow Asylum; in 1849 in het Crichton Royal Asylum. Er was sprake van een psychotisch toestandsbeeld. In zijn papieren staat onder andere dat hij dacht dat hij: ' …lived at various periods in world history... that he fought in terrific wars as Marshall Narbonne which he describes and in which it would appear that one half of the population of Europe perished; that he was equally distinguished in internecine combat in Edinburgh where thousands perished in defence of the Protestant cause; that his heroic opposition to Napoleon... is a matter of notoriety … '. Zijn verwardheid komt naar voren uit de schetsen die hij maakte. (Bron: Br J Psych ’05;186.5.A18).

29 Jan '08

RISICOFACTOREN & SCHIZOFRENIE

"... hij deed al zo achterdochtig de laatste tijd … ze was zo prikkelbaar … hij deed zo warrig en chaotisch… ze zat maar op haar kamer .. " Achteraf... Maar veel adolescenten zijn hierin te herkennen en niet altijd maak je je zorgen. Toch zijn deze gedragingen soms voortekenen van de ontwikkeling van schizofrenie. Het zou zeer belangwekkend zijn als we meer zich kregen op welke van dergelijke voortekenen echt duidelijk een alarmbel moeten doen rinkelen. Gedurende 2 ½ jaar zijn 291 jongeren gevolgd. Het ging om jongeren met gedrag als hier boven staat en waarover de omgeving zich dermate veel zorgen maakte, dat ze naar een dokter gingen. In de follow-up ontwikkelde 35% van deze jongeren een psychose en schizofrenie. Bij het bekijken van de factoren die tevoren speelden, zijn 5 risicofactoren geïdentificeerd:
1. Een genetisch risico (= dat het in de familie voorkomt) op schizofrenie, gecombineerd met een afname van het functioneren.
2. Veel ongewone gedachten.
3. Een toengenomen achterdocht en/of paranoia (bijv dat de docent het niet goed met hem voor heeft)
4. Een afname van sociaal gedrag (wegblijven van activiteiten en vrienden)
5. Het gebruik van drugs in heden of verleden.

Een combinatie van 2 of 3 van deze factoren verhoogde de voorspellende waarde dat zich schizofrenie zou ontwikkelen met 68-80% (
Arch Gen Psych '08;65:28-37). Dit onderzoek biedt allereerst een basis om te koppelen aan bijv beeldvormend hersenonderzoek: wat is het verschil tussen de groep die wel en die geen schizofrenie ontwikkelde? Maar de discussie zal zich vast ook gaan richten op wat nu op de werkvloer met deze data te doen. Een preventief zorgprogramma? Psycho-educatie, de omstandigheden optimaliseren, allemaal de moeite waard. Maar is er verder ook al psychotherapie te bieden? Of zou je zelfs al medicatie (antipsychotica) willen starten? Dat is nogal een grote stap! En wat zou de meerwaarde daarvan zijn? Aangrijpingspunten genoeg voor vervolgonderzoek, waar waardevolle resultaten uit kunnen komen.

28 Jan '08

ONRIJPE PUBERS

De Universiteit Leiden gaat voor de Academische Jaarprijs '08 met het voorstel 'Puberende Hersenen' van het 'Leiden Institute for Brain and Cognition' (LIBC). Het imago van jongeren is weinig positief: coma-drinken, experimenteren met drugs, verkeersrisico's, spijbelen, vandalisme en kleine criminaliteit – "wat een onvolwassen gedrag". Televisieprogramma’s die voorzien in de behoefte aan spanning en sensatie ('Jackass', 'Try before you die', etc) zijn ook nog eens heel populair onder deze losgeslagen wezens. Waarom? Het LIBC heeft zo’n 200 jongeren tussen de 8 en 25 jr onderzocht met fMRI scans. Gedurende de scan werden testjes gedaan, gericht op leren, risicogedrag en sociale interacties. De scan geregistreerde intussen wel deel vh brein gedurende de testjes actiever werd. Hieruit kwam naar voren dat de dorsolaterale prefrontale cortex bij jongeren onvoldoende actief was. Het gebied is in deze leeftijdsgroep blijkbaar nog in ontwikkeling. Juist dit hersengebied is belangrijk voor rationeel gedrag (plannen, organiseren, beslissen) en stuurt ons bij het maken van overwogen keuzes. Dit kan verklaren waarom jongeren vaak impulsieve en risicovolle keuzes maken: de 'rationele' dorsolaterale prefrontale cortex heeft onvoldoende overwicht over meer emotionele delen van het brein. Deze emotionele gebieden zijn vroeger in de ontwikkeling van het brein gerijpt. Jarenlang werd gedacht dat het brein rond het 6e jaar zo’n beetje uitgegroeid was, aangezien het dan qua omvang ongeveer even groot is als bij volwassenen. Maar groot betekent nog niet altijd 'rijp'. Terwijl hormonen lange tijd verantwoordelijk werden gehouden voor pubergedrag, wordt nu gedacht dat deze gebrekkige communicatie tussen de onrijpe rationele en rijpere emotionele hersenengebieden de oorzaak is. Maar goed, hormonen of bleu-brein, onredelijk pubergedrag blijft irritant… Hoe attackeer je dat? Don't punish: wat ook uit het onderzoek naar voren kwam, is dat jongeren zeer gevoelig zijn voor het beloond worden voor bepaald gedrag en dat straffen ze minder raakt. Tenzij dit door leeftijdgenoten wordt gedaan!
De risico’s en mogelijkheden van het jongerenbrein zijn nog onvoldoende bekend. Het doel van het voorgestelde programma is om de (on)mogelijkheden van het jongerenbrein breed onder de aandacht te krijgen. De onderzoekers zouden een televisieprogramma willen maken, waarin jongeren strijden tegen hun ouders op uiteenlopende onderdelen (wie durft een kakkerlak in te slikken of te bungeejumpen? Wie lost de wiskundevergelijking sneller op, reageert sneller, kan verder vooruitdenken? Wie kan gevoelens beter interpreteren?). Steeds kan worden toegelicht waarom jongeren sommige dingen beter of minder goed kunnen en welke hersengebieden belangrijk zijn voor verschillende vaardigheden. In aanvulling op het TV-programma willen de onderzoekers een informatieve DVD en een website maken, met onder meer testjes om thuis te doen. Meer informatie over deelname aan onderzoeken vind je op 'Hersenen-in-Actie'.
Maar ... hoe zit het dan met die
beschaafde baby’s ?

27 Jan '08

SATURDAY NIGHT SCIENCE

Zaterdag 2 Febr van 10.00-23.45 uur, in R'dam: Festival Het Glazen Lichaam. Een wetenschapsevenement dat zicht geeft op de fantastische maar ook breekbare gevolgen vd modernste technologieën, variërend van pret-echo, tot computers, hersenscan en cybertoestanden als Google. Al die nieuwe mogelijkheden maken ons zijn en handelen toenemend transparant. Maakbaar, maar ook kwetsbaar. Gevaarlijk? Er wordt een programma geboden met talkshows, interviews, experimenten, debatten en bewegende beelden. Met topwetenschappers en experts uit het veld. Kijk voor het programma en reserveringen op HET GLAZENLICHAAM.

27 Jan '08

GEZONDE LEVENSLUST

Uit ons universiteitsblad Cicero: Levenslustige oudere mannen lopen minder kans op hart- of vaatziekten dan hun somberder leeftijdgenoten. Hoe dat komt was tot nog toe onduidelijk, maar langlopend onderzoek heeft nu uitgewezen dat leefgewoonten een belangrijke rol spelen. Mannen met plezier in het leven eten gezonder, roken minderen bewegen meer, drie factoren die grote invloed hebben op het risico van hart- en vaatziekten. Dr. Erik Giltay, psychiater en onderzoeker, en prof. Frans Zitman, psychiater, publiceerden hierover.
"We noemen het optimism, maar we hanteren daarvoor niet de nieuwe, strakke definitie: 'de verwachting dat positieve dingen je zullen overkomen'. Het gaat ons meer om levenslust of vitaliteit", zegt Giltay. "Er zijn erg veel studies naar het verband tussen depressie enerzijds en ziekte en sterfte anderzijds. Dit is een nieuwe insteek: kijken naar het verband tussen positieve eigenschappen en ziekte." Leven opgewekte mensen gezonder? Of worden ze opgewekt van gezond leven? Giltay en zijn medeonderzoekers kunnen daar geen definitieve uitspraak over doen. "Ik denk dat het twee richtingen uitgaat. Het ligt voor de hand dat je door een gebrek aan levenslust minder gezond gaat leven, maar we weten ook dat bewegen de stemming gunstig beïnvloedt. We kunnen nog niet zeggen of mensen ook opgewekter worden van gezond eten. Die vraag nemen we wel mee in een nieuw groot dubbelblind onderzoek bij patiënten die een hartinfarct achter de rug hebben. Mensen krijgen gezonde (vis)vetzuren en we kijken daarbij ook naar het effect op hun stemming." Er zijn nog andere verbanden denkbaar tussen levenslust en hart- en vaatziekten. "We denken dat de copingstijl, de manier waarop je omgaat met problemen, ook de gezondheid beïnvloedt. We hebben pas een subsidie gekregen van de Hersenstichting voor onderzoek naar genetische factoren die daarbij betrokken zijn."
Hoe het verband ook precies ligt, Giltay's onderzoek geeft sombere oudere mannen weinig reden tot vrolijkheid. "Persoonlijkheid is erg moeilijk te beïnvloeden. Maar bedenkers van campagnes zouden zich wel bewust moeten zijn van dit effect. Aansporingen om gezonder te leven komen juist bij deze mensen vaak niet aan. Je zou ze heel persoonlijk en actief moeten benaderen." (J of Psychosom Res '07;63:483-90).


Eerder kon je lezen over
optimisme, over de besmettelijkheid van negativisme en uiteraard: over... keep smiling: SMILE !
En .. don't forget: 'Optimisme op de plaat!'

26 Jan '08

PRIKKELBARE DARM IN BREIN

In een grijs-bruin verleden deed ik onderzoek naar patiënten met darmklachten. Het 'prikkelbare darm syndroom' was en is nog steeds 1 vd de meest voorkomende darmproblemen. Het wordt ook wel 'spastische darm' (of colon, irritable bowel syndrome = IBS) genoemd. IBS kan veel klachten geven: veelal buikpijn en een afwijkende stoelgang, een opgeblazen gevoel en diverse andere klachten, zoals pijn bij plassen en in de rug, vermoeidheid etc. Er is geen sluitende verklaring voor het ontstaan van IBS. Weliswaar zijn er theorieën, variërend van een gestoorde beweging of extreme gevoeligheid van de darmwand, tot stress en darmflora. Waarschijnlijk spelen meerdere factoren een rol. Eén lichamelijke behandeling is er dan ook niet. Vaak adviseert men een dieet of laxeermiddelen. Omdat er geen goede lichamelijke verklaring voor is, plus omdat veel patiënten merken dat stress een ongunstige invloed heeft op de klachten, wordt gedacht dat een psychische component meespeelt. In het LUMC/Rivierduinen bieden we dan ook behandeling in de vorm van cognitieve therapie voor patiënten met IBS (opgezet door dr v Rood, over wie je al las bij BDD - zie 'BDD today'). Hierbij trainen patiënten om te gaan met de beperkingen IBS met zich mee brengt. Soms geeft dat ook verlichting van de klachten zelf. Nu is er fMRI onderzoek verricht bij IBS. 14 patiënten met IBS en 12 controles werden gescand. Er werd gekeken wat er in het brein gebeurde op het moment dat er een lichte druk op de darmwand werd uitgeoefend (met lucht of een ballonnetje in de darm kan je dat doen). Die druk op de darmwand zou je kunnen vergelijken met wanneer er ontlasting, vlak voor de stoelgang, is verzameld. Eerst werd gezegd dat de darmwand "bijna zou worden opgerekt". In afwachting van mogelijke pijn, zag je bij controles op dat moment een vermindering van de activiteit van bijv de insula, amygdala en hersenstam ontstaan. Deze gebieden in het brein spelen oa een rol bij pijnbeleving: hoe je pijn ervaart, de emotionele arousal die je erbij voelt etc. En ook bij angst (zie bijv 'aragnofobia'). Als je brein deze gebieden als het ware deactiveert, zou eventuele pijn minder worden beleefd. De controles hielden dus adequaat rekening met een mogelijke komst van pijn. Patiënten met IBS echter, konden als het ware deze gebieden niet deactiveren: bij hen bleven deze hersengebieden in afwachting van mogelijke pijn, actief. Vervolgens werd de darmwand daadwerkelijk opgerekt. Zoals te verwachten valt, ervoeren de IBS patiënten meer pijn. Ze voelden ook eerder pijn, bij lichte druk. Ook gaven ze aan zich angstiger te voelen. Ook gedurende de druk op de darmwand was er een significant hogere activiteit in de insula, amygdala, en hersenstam vd patiënten met IBS. Er werd ook 'nep rek' uitgevoerd: de onderzoekers zeiden dan dat ze de darmwand oprekten, maar deden het niet. Hierbij zag je geen verschil tussen patiënten en controles. Interessante meetresultaten. De onderzoekers noemen bijv het verschil in (noradrenaline) activiteit in de hersenstam als mogelijk aangrijpingspunt voor medicamenteuze behandelopties in de toekomst. We lopen natuurlijk wel tegen de vraag waar we überhaupt tegenaan kijken. Zij deze hersenafwijkingen de veroorzakers van IBS? Of is het een verandering die reactief is op een andere afwijking, bijv in de darm zelf? Is er ook verschil in hersenactiviteit tussen IBS patiënten en controles als ze ergens anders (bijv aan hun voet) pijn hebben? En is er een verschil in hersenactiviteit tussen patiënten die al jaren klachten hebben en die bij wie net sprake is van IBS? Zie je verschil voor en na psychotherapie? Hier valt nog heel veel onderzoek aan te koppelen. Niet alleen gericht op IBS maar ook aan andere nog onbegrepen lichamelijke (pijn)klachten. Omdat je je bij dit soort onderzoek bevindt op een grensgebied, bijv bij IBS tussen oa interne geneeskunde, psychiatrie en neurologie, komt het neer op goede samenwerkingsverbanden. Zeker als je bekijkt hoe veel het prikkelbare darm syndroom voorkomt, is het zeker de moeite waard.
Ook een onbegrepen lichamelijk probleem: chronische vermoeidheid. Zie ook
'Vermoeide meisjes'.


24 Jan '08

RATHNAYAKE

Dit schilderij is van Sujith Rathnayake, een schilder in Zuid Sri Lanka. Hij maakte op 26 December 2004 de tsunami mee. Als een reactie hierop ontwikkelde hij een psychose. Ook had hij herbelevingen (flashbacks) van hoe zijn huis door de tsunami werd weggevaagd. Hij werd opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Daar schilderde hij door - schilderijen uit die periode weerspiegelen zijn emoties en verwardheid. Je voelt bij het bekijken ervan bijna zelf de angst die hij van zijn psychotische belevingen moet hebben gehad (Bron: Br J Psych ’07;190.3.A10).

23 Jan '08

THE BRAIN FROM TOP 2 BOTTOM

Op de site 'Brain from Top to Bottom' : een enorme lading info over het brein. Variërend van neuroanatomie en hersenfuncties tot ontwikkeling, psychologie en psychiatrie. Je kan op diverse manieren de site bekijken. Bijvoorbeeld per onderwerp, maar ook van 'makkelijk' naar 'ingewikkeld'. Of van molecuul naar orgaan, en verder naar de functie van dat orgaan. Je kan hem ook als encyclopedie gebruiken, of een rondleiding krijgen van Right Brain. RB beantwoordt ook je vragen. Om voor te gaan zitten en rustig in op onderzoek te gaan. Have fun.

Thanks to
Dr Shock.

21 Jan '08

ALZHEIMER & STATINES

Vorige week hadden we het over de polypil. Waarin we, zoals recente data suggereren, ter bescherming van onze cognitie geen aspirine hoeven stoppen. Uit eerder onderzoek kwam naar voren dat statines (cholesterolverlagers) mogelijk de productie van de amyloïde plaques zouden kunnen remmen - in de polypil ermee? Als we af moeten gaan op recent bericht niet. 929 ouderen (gem 75 jr) zonder dementie werden gedurende 12 jaar gevolgd. Het gaat om een onderzoeksgroep die ik eerder beschreef (zie 'zelfdiscipline - goed voor later'). Het cognitief functioneren werd bijgehouden en bij eventueel overlijden werd onderzoek naar de hersenen gedaan. Van de 929 deelnemers gebruikten 119 statines. Gedurende de 12 jaar ontwikkelden 191 deelnemers de ziekte van Alzheimer. Onder hen waren er 16 die statines gebruikten. Er bleek geen statistisch significant verband tussen het statinegebruik en cognitieve functie of de ontwikkeling van Alzheimer. Weliswaar bleek dat mensen die statines slikten minder amyloïde plaque vorming in het brein hadden, maar dit bleek geen significante invloed te hebben op het ontstaan van andere hersenafwijkingen en het ontwikkelen van Alzheimer of herseninfarcten (Neurology '08;Jan). Voorlopig hebben we dus nog steeds voor cognitief behoud vooral positieve berichten over lifestyle.

Vorige week over amyloïde plaques en Alzheimer: 'A&aspirine' en 'A&TNFa'.
Foto: filmaffiche 'Iris' - zie (
'Away from her')

20 jan '08

MENTAL HEALTH & PRISONS

De Kresti gevangenis in Sint-Petersburg, Rusland, gebouwd in 1892. Sinds de Russische Revolutie (1917) een oord van verschrikking, waar veel mensen zijn omgekomen. De gevangenis is ontworpen voor individuele opsluiting van gevangenen en telt 950 cellen. Maar bijv in 2002 zaten er 7400 gedetineerden in opgesloten: gemiddeld 7 per cel van 10 vierkante meter. In het complex is ook een afdeling voor gedetineerden met een psychiatrisch beeld. In 2002 vroeg Rusland vroeg aan Nederland steun bij de hervorming van deze psychiatrische afdeling. Aanleiding was de kritiek van de Raad van Europa op de handhaving van de mensenrechten in deze justitiële inrichting. Het Global Initiative on Psychiatry (GIP, een Nederlandse stichting die zich inzet voor modernisering van de psychiatrie in voormalig Oostbloklanden) stelde vast dat de gedetineerden op deze psychiatrische afdeling aan ernstige psychia­trische stoornissen leden. Ze waren er zonder behandeling opgesloten in volle, onhygiënische cellen. Diverse adviezen werden gegeven. Ook is de leiding vd afdeling vanuit NL geassisteerd bij de training van het behandelend en het penitentiair personeel. Ook hielpen ze bij het vormen van een netwerk met regionale (forensische) psychiatrische voorzieningen. Nu, 5 jaar later, is de situatie beoordeeld. Geconcludeerd is dat de situatie deels is verbeterd. De unit is opgeknapt en de omstandigheden voor de patiënten zijn verbeterd. Patiënten zouden toegankelijker zijn voor gesprekken, beter slapen en minder kalmeringsmiddelen nodig hebben. Er blijft echter nog steeds sprake van een gebrek aan professionaliteit en deskundigheid. Patiënten worden bijv verzorgd door medegevangenen. Begeleiding is frequent onprofessioneel. Er is een tekort aan psychofarmaca. Er zijn spanningen en er komen nog onacceptabel veel suïcides en agressie voor. Het GIP geeft aan van mening te zijn dat Rusland nog immer weinig boodschap heeft aan mensenrechtensituaties en zich zorgen te maken over de verdere ontwikkeling vd afdeling. De hoop is gevestigd op de World Health Organization (WHO) die met hun project 'Mental Health & Prisons' aandacht aan dergelijke omstandigheden in de wereld aankaart. Het volledige stuk kan je hier downloaden (Medisch Contact '08;63).

18 Jan '08

VERSTANDELIJKE HANDICAP, AGRESSIE & AP

Wellicht heb je dit bericht al elders gelezen. Het is wel belangrijk nieuws. Sommige mensen met een verstandelijke handicap zijn emotioneel snel geprikkeld of zelfs agressief. Als begeleiding niet voldoende is, wordt gekeken naar medicamenteuze opties. De richtlijn vd Nederlandse Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten beschrijft bij 'ernstige onrust en opwinding' en 'agressief gedrag' het voorschrijven van antipsychotica (pipamperon of risperidon) als optie. Het gaat dan dus om mensen die op zich niet psychotisch zijn. Afgelopen dagen uitgebreid aandacht voor een onderzoek wat deze maand in the Lancet is gepubliceerd. 86 verstandelijk gehandicapten, zonder een psychiatrische stoornis (dus bijv geen psychose) maar wel met agressief gedrag, werden in 3 groepen verdeeld. Ze kregen ofwel een antipsychoticum (haloperidol of risperidon), of een placebo. Gedurende een periode van 26 weken werd gekeken naar het effect op diverse gebieden, variërend van het gedrag, tot kwaliteit van leven en bijwerkingen vd medicatie. Opmerkelijk is dat in alle 3 de groepen de agressie significant afnam. Nog opmerkelijker is dat de agressie in de groep gehandicapten die een placebo kreeg, het meest af nam. Ook opvallend is dat er op de andere onderzochte gebieden (bijv bijwerkingen) geen verschil was tussen medicatie en placebo (Lancet '08;371:57-63). Maar goed, de belangrijkste observatie is het effect op agressie. De onderzoekers concluderen nu dat er geen basis is voor het routinematig voorschrijven van antipsychotica bij verstandelijk gehandicapten met agressief gedrag. Ze zijn meer voorstander van psychologische interventies. Dat moet ook de eerste stap zijn. Probleem is dat er mensen blijven bij wie dat onvoldoende soelaas biedt. Dan is de vraag wat te doen. Kalmerende medicatie, als benzodiazepines, maken mensen wel rustiger. Maar 'dempen' is ook geen bevredigende oplossing. Wellicht een vervolgstudie waarbij een vast stappenplan wordt nagelopen: starten met (diverse) psychologische interventies, gevolgd door medicatie. Zodat kan worden gekeken bij welke vorm van agressie welke actie aan te bevelen is. Zodat meer per 'type agressie' een advies kan volgen. Gezien het feit dat agressie zowel voor de agressor zelf (vaak ongecontroleerde uiting van onmacht/verdriet) als voor verzorgers een groot probleem is, verwachten we dat er wel vervolgstudies zullen starten.

Tekening: Wendie.
Eerder over placebo: '
Placebo'

16 Jan '08

DON'T FORGET: TRAIN JE BRAIN!

Bijvoorbeeld met de Brainteasers (zie ook Stroop) !

15 Jan '08

ALZHEIMER & ASPIRINE

We willen allemaal gaarne vitaal ouder worden. Daar hebben we heel wat voor over. Over de 'polypil' (een combinatiepil, waar bijv een bloeddruk- en cholesterolverlager, een bloedverdunner en vitamines zouden kunnen zitten) wordt dan ook druk gespeculeerd. Wat stoppen we in de polypil? Aspirine wordt frequent genoemd. Aspirine stilt pijn en verdunt het bloed. Plus, aspirine remt ontstekingsreacties. Mn dat laatste zou een gunstige bijkomstigheid zijn: het remmen van cytokines, het zo voorkomen van ontstekingsreacties en amyloïde plaque vorming (zie gisteren) in de ontwikkeling van Alzheimer. En "baat het niet dan schaadt het niet" werd vaak gezegd. Dus aspirine wordt veel gebruikt, ook op niet hard-medische indicatie. 310 patienten met Alzheimer kregen ofwel 75 mg aspirine per dag, ofwel geen aspirine. Ze werden gedurende 3 jaar vervolgd. Het eerste jaar werden ze elke 12 weken getest op hun cognitief functioneren. In de 2 jaar erna jaarlijks. Na deze periode was er geen significant verschil in de test resultaten. Ook werd gekeken naar andere aspecten zoals de zorgbehoeftigheid, toename van handicaps, gedragssymptomen, het welzijn van de naasten bij het begeleiden van hun dementerende familielid en tijd die de patiënt voor verzorging nodig had. Ook op die gebieden geen verschil tussen wel- en niet-aspirine gebruikers. Echter, 13 vd patiënten die aspirine gebruikten ontwikkelden bloedingen waarvoor ze zelfs naar het ziekenhuis moesten. Dit tegenover 2 in de niet-aspirine groep. Drie vd patienten in de aspirinegroep ontwikkelden een fatale hersenbloeding (Lancet Neurol '08;7:41-9). Een extra risico dus. En geen gunstig effect op cognitief functioneren. "Het lijkt niet te baten, maar het kan wel schaden"!

Eerder over cognitie bijv
'Vis & Kruid'
.
Foto: 'Away from her' - zie gisteren, plus gisteren over TNF alpha.

14 Jan '08

AWAY FROM HER

'Away from her', Canadees regiedebuut van Sarah Polley. Over Fiona en Grant, veertig jaar liefdevol getrouwd. Fiona ontwikkelt toenemend geheugenproblemen. De diagnose Alzheimer wordt gesteld. Het scenario is gebaseerd op een verhaal van Alice Munro, 'The Bear came over the Mountain'. Dit verhaal kan je hier (MedischContact) downloaden. De titel van de film zegt al veel: Fiona is al 'weg' van Grant: ze is kwijt dat zij ooit geliefden waren. Grant kan haar nog niet loslaten. Frits Abrahams (NRC handelsblad) beschrijft in zijn Dagstukje op 11 jan een herkenbare scène: "… de scène waarin de dementerende Fiona zich onttrekt aan een geheugentest. Waarin stopt u een geadresseerde brief die u op straat vindt? Wat doet u als er een brand in uw huis ontstaat? Duivelse vragen voor iemand die het allemaal niet meer zo precies weet. Fiona trekt haar jas aan (en vertrekt)…". Het door Abrahams gememoreerde lied, bij de aftiteling door K.D. Lang: "Helpless, helpless" (prachtig nummer, oorspronkelijk van Neil Young - ik vind het overigens mooi hun vertolkingen te vergelijken - zie hier eens bijv KDL en hier NY) sluit de film af.
Ik ga hem nog zien.
Ook indrukwekkende film over Alzheimer: 'Iris' (2002) over filosofe en schrijfster
Iris Murdoch.
En bijv het boek 'Hersenschimmen' (1987) van
J. Bernlef.

13 Jan '08

ALZHEIMER & TNFα

Het is uiteraard risicovol om uit berichten over één opmerkelijke 'genezing' vaste conclusies voor nieuwe behandelingen te trekken. Maar dergelijke 'N=1' bevindingen, kunnen wel aanleiding vormen voor nader onderzoek. Al langer wordt gedacht dat ontstekingsfactoren een rol kunnen spelen bij het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. Bijv. de cytokine Tumor Necrosis Factor-alpha (TNFα) zou hierbij betrokken zijn. Door TNFα wordt de aanmaak van interleukine-1 bevorderd, wat weer bijvoorbeeld de aanmaak van de schadelijke amyloïde plaques (zie bijv 'Curry!') kan bevorderen. Recent is ontdekt dat TNFα, naast een ontstekingsbevorderende werking, ook een soort regulerende rol heeft ter plaatse van de synapsen (zie voor synapsen bijv: 'Kalirine' of dit filmpje) in de zenuwnetwerken van het brein. Dr Tobinick rapporteert over het effect wat hij ziet bij het toedienen van een TNFα antagonist bij patiënten met Alzheimer - een stof die de werking van TNFα tegengaat. Hij geeft de patiënt injecties met Etanercept, een biologische TNFα-antagonist. Etanercept wordt al gebruikt om auto-immuunontstekingen als bijv reuma tegen te gaan. Wat belangrijk is, is dat nu injecties intraspinaal (in het hersenvocht, zeg maar via een ruggeprik - in dit geval in de nek) moet worden gegeven. Dit omdat de stof Etercept niet via het bloed door de hersenen wordt opgenomen. Binnen een aantal minuten werd verbetering in het cognitief functioneren vd patiënt geobserveerd. Een N=1 studie dus. In '06 maakte Tobinick ook melding van goed resulaat van Eternacept. Toen onderzocht hij 15 patiënten met een beginnende Alzheimer. Zij kregen gedurende 6 maanden wekelijks een injectie. Ook in dit onderzoek werd een snelle verbetering na de injecties gezien. Daarnaast leken de injecties verdere achteruitgang te vertragen. Tobinick behandelt nu vaker patiënten met dit middel. Al snel gaf dit discussie. Wat we nodig hebben vóór we conclusies mogen trekken, zijn placebo-gecontroleerde studies. En die ontbreken tot nu toe. Waarom heeft Tobinick dit nog niet gedaan? Dit wordt ook indirect gevraagd door dr Griffin, één vd redactieleden van het tijdschrift in een naschrift bij Tobinicks artikel. Zij geeft aan dat het artikel van Tobinick niet is geplaatst om Etanercept te propageren. Maar wel om de wetenschappelijke basis ervan aan te zwengelen: dat cytokines en mn TNFα mogelijk zeer belangrijk zijn bij de ontwikkeling van dementie en dat daar nader onderzoek naar moet worden gedaan (J Neuroinflamm '08; 9;5:2 & 10;5:3). De snelle verbetering die wordt gezien, doet vermoeden dat dit effect te maken heeft met een interactie van TNFα op gebied van de synapsen. De verdere remming vd cognitieve achteruitgang op gebied vd ontwikkeling van amyloïde plaques. Overigens heeft Tobinick aandelen bij het bedrijf wat Eternacept maakt. Enerzijds kan je positief stellen dat hij dus blijkbaar in de stof vertrouwt. Anderzijds, en dat is veel risicovoller, kan dit ook maken dat hij te makkelijk en te fanatiek de stof propageert. Placebo-gecontroleerde prospectieve studies dus. Daar is het wachten op.

Ook in het LUMC zijn wij overigens geïnteresseerd in TNFα en de rol die deze stof speelt bij ouderen. Ook bij de ontwikkeling van depressies op oudere leeftijd lijkt deze cytokine een rol te spelen (zie bijv 'Ouder alleen & depressief').

13 Jan '08

PATRA

Kshudiram Patra, kunstenaar, afkomstig uit India. Hij studeerde af aan de kunstacademie van the Government College of Art and Craft in Calcutta. Op dat moment ging het goed met hem. Hij verhuisde naar Frankrijk. Daar werd hij als kunstenaar bekend onder de naam Younes Fabian. Hij won een aantal prijzen in België, Italië en Frankrijk. Hij kreeg een relatie met een Française met wie hij twee kinderen kreeg. Tot zijn verdriet lukte het hem echter niet om in Frankrijk een vaste verblijfsvergunning te krijgen. Hij werd verplicht terug te gaan naar India. Bij terugkeer daar ontwikkelde hij zijn eerste psychose. Hij begon te zwerven door de straten van Calcutta. Hij werd uiteindelijk opgenomen in psychiatrisch centrum Antara, in Calcutta. Hij was achterdochtig, angstig en onrustig. Hij leed aan achtervolgings (paranoïde) wanen en grootheidswanen. De diagnose schizofrenie werd gesteld. Patra werd voor zijn psychose succesvol behandeld. Zijn toestand is met medicatie stabiel gebleven. Hij is weer begonnen met schilderen. Hij was en is echter niet in staat zelfstandig goed te functioneren. Hij woont nu permanent in het psychiatrisch centrum. Patra schildert actief. Hij houdt weer exposties. Dit waterverf schilderij dateert uit de periode na zijn herstel. (Br J Psych ’06;189.1.A2)
Voor info over psychosen en/of schizofrenie: zie (naast de links hierboven) ook hier op
Psychiatrienet.


11 Jan '08

INFO NVVP

Heb de links naar de infofolders vd Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie over diverse psychiatrische beelden en hun behandeling, hiernaast op een rij gezet. Zoals je al wist, vind je op Psychiatrienet ook zeer veel info.

11 Jan '08

10 MEDISCHE MYTHES

Kort stukje in het British Medical Journal. Over medische mythes. Behoren onderstaande beweringen tot jouw overtuiging - dan even het stukje checken op hun wetenschappelijke onderbouwing:
- Mensen moeten minimaal 8 glazen water per dag drinken
- Ons haar en nagels groeien na onze dood nog door
- Het scheren van haar maakt dat ze sneller, donkerder en stugger terugkomen
- Lezen in schemerlicht is slecht voor je ogen
- Kalkoen eten maakt mensen slaperig (?)
- Mobile telefoons veroozaken elektromagnetische storingen in ziekenhuizen

En last but not least, Confabulanten: we gebruiken slechts 10% van ons brein.
Dit zeggen ze erover:
'The belief that we use only 10% of our brains has persisted for over a century, despite dramatic advances in neuroscience. In another extensive expert literature review, Barry Beyerstein provides a detailed account of the origins of this myth and the evidence disputing it. Some sources attribute this claim to Albert Einstein, but no such reference or statement by Einstein has ever been recorded. This myth arose as early as 1907, propagated by multiple sources advocating the power of self improvement and tapping into each person’s unrealised latent abilities. Evidence from studies of brain damage, brain imaging, localisation of function, microstructural analysis, and metabolic studies show that people use much more than 10% of their brains. Studies of patients with brain injury suggest that damage to almost any area of the brain has specific and lasting effects on mental, vegetative, and behavioural capabilities. Numerous types of brain imaging studies show that no area of the brain is completely silent or inactive. The many functions of the brain are highly localised, with different tasks allocated to different anatomical regions. Detailed probing of the brain has failed to identify the "non-functioning" 90%. Even micro-level localisation, isolating the response of single neurones, reveals no gaps or inactive areas. Metabolic studies, tracking differential rates of cellular metabolism within the brain, reveal no dormant areas'.

Dit moet ons brein toch wel voor 100% overtuigen – OK, 99% - we houden natuurlijk altijd een 1% portie verfrissende achterdocht achter de hand.
.
11 Jan '08

GABBARD DOWNLOADEN

Op de website van PsychiatryOnline kan je een aantal notoire psychiatrische basisboeken - waaronder 'DSM-IV-TR' en 'Textbook of Clinical Psychiatry' - downloaden! Ook staan er links naar een aantal tijdschriften. Deze maand is ook het boek van een door mij bewonderde psychiater-psychotherapeut, Glen Gabbard online gezet: 'Gabbard's Treatments of Psychiatric Disorders 4th Edition'. Gezien de aardige collectie die nu wordt geboden, zegt Gabbard over een bezoek aan de site: "... It's truly a 'one-stop shopping' phenomenon now."

Eerder over gratis downloaden: 'Books $ Free'.
.
10 Jan '08

HIV & DEPRESSIE (III)

Over de inteactie tussen life-events en het risico op de ontwikkeling van HIV naar Aids, schreef ik begin december (zie 'HIV (II)'). Daarbij kwam ook ter sprake dat ook depressies invloed kunnen hebben op de weerstand van niet-HIV patiënten. Ook bleken depressieve symptomen een slechte invloed te hebben op de weerstand van het lichaam tegen het HIV virus. In recent onderzoek wordt daar ook nog eens medicatiegebruik aan gekoppeld. 3359 HIV-positieve mensen werden gedurende een jaar gevolgd. Al deze patiënten werden behandeld met 'hoog actieve anti-retrovirale medicatie' (=HAART). Bij 42% van hen bleek sprake van een depressie. Van hen gebruikte 36% een antidepressivum (SSRI). Ook uit deze studie komt naar voren dat een depressie een negatief effect op het beloop van HIV kan hebben. Belangrijk is daarbij dat depressieve patiënten die geen SSRI gebruikten, minder zorgvuldig hun HAART-medicatie gebruikten. Wat uiteraard geen gunstige situatie is. Bovendien bleek de HAART-medicatie zelf ook minder goed effect te hebben. Patiënten met een depressie die ook een SSRI gebruikten, bleken hetzelfde effect als niet depressieve patiënten te hebben (J Acquir Imm Def Syndr '07;Dec). Toch zijn artsen soms terughoudend met het voorschrijven van een antidepressivum, bijvoorbeeld als deze een interactie geeft met het anti-HIV medicijn dat de patiënt gebruikt. Maar over het algemeen is er dan wel een ander antidepressivum te vinden wat wel veilig gecombineerd kan worden. Over het effect van depressieve klachten op het immuunsysteem schreef ik eerder, bijv bij 'Diabetes & Depressie', waaruit bleek dat een intensief psychiatrisch zorgprogramma de therapietrow bevorderde en een gunstig effect op het geestelijk en lichamelijk welzijn had. Goed voorstelbaar dat deze relatie ook bij HIV patiënten het geval zal zijn.

10 Dec '08

CHOCOLATE CHIP COOKIE

Hoe lokken 'ze' ons ('ons'= de lady-confabulanten)? Hoe verleiden 'ze' ons tot ons excessieve shopgedrag met heerlijke impulsaankopen? Proefpersonen bekeken foto’s van voedsel. Er werd aan ze gevraagd of ze te sorteren op voedsel wat ze aansprak, en dingen die ze niet aantrekkelijk vonden. Er zaten zeer aantrekkelijke plaatjes bij - het water liep ze in de mond. Daar tegenover een controle groep die natuurfoto's te zien kreeg en een groep die helemaal geen foto’s te zien kreeg. Vervolgens deden ze allemaal mee aan een loterijspelletje. Hierin konden ze ofwel meteen een klein geldbedrag, ofwel later een groter geldbedrag winnen. 61% vd proefpersonen die foto’s van voedsel hadden bekeken koos voor het snelle kleine winstbedrag. Van de mensen die natuurfoto's hadden bekeken 42%. Vd mensen die helemaal geen foto’s had bekeken: 50%.
Vervolgens hebben ze een deel van de proefpersonen in een kamer gezet waar kaarsen werden gebrand met een chocolate chip cookie-geur. Vrouwen die zich in een kamer bevonden met een chocolade-koekjesgeur bleken sneller geneigd in een impulsieve actie een trui te kopen dan de vrouwen die zich in een kamer bevonden waar geen chocolate chip cookie-atmosfeer was gecreëerd! Het maakte niet uit hoeveel geldbudget ze hadden: de trui werd aangeschaft. En niet zo’n beetje verschil ook: 67% tegenover 17%.
Je kunt filosoferen hoe dit komt. De geur (chocolate chip cookie-smell!) wekt een behoefte op. Maar bij gebrek aan het cookie, moet er iets voor in de plaats komen. Een trui dan… een lipstick, een CD, een shawl, een Top Santé… vul maar in. Het zijn aankopen die grappig genoeg niet direct te maken hebben met de oorspronkelijke behoefte van de lust! Betekent dit dan ook dat het eten van een cookie onze shop-behoefte zou kunnen tegengaan? Leuk voor vervolgonderzoek …
Denk overigens niet dat alleen de ladies zo makkelijk ver(mis-)leid worden. Ook mannen hebben hun zwakte. Eén vd onderzoekers, Xiuping Li (
NUS). "Similarly, the presence of an attractive woman in a trading room might propel an investor to choose the investment option providing smaller but sooner rewards." (J Cons Res ’08;2). Ieder z'n kwetsbaarheid... Maar dat een vrouw voor de man ook gunstig kan zijn … dat hadden we inmiddels al vaker (zie bijv 'En tenslotte…' of 'Matters of…') vastgesteld...

Over chocolade craving en atypische depressie & Over muziek en koopgedrag van kinderen.

9 Dec '08

BDD TODAY

Nog even over uiterlijk - vandaag in dagblaadje Spits: "De spiegel was haar grootste vriend èn vijand. Uren stond ze naar haar reflectie te staren, druk in de weer met haarlak en een borstel. Zelden was ze tevreden over haar kapsel. Ze wilde pas gezien worden als het helemaal perfect zat. "Het moest symmetrisch zijn, haast tot op de millimeter nauwkeurig", vertelt ze. "Op het dieptepunt heb ik eens zestien uur voor de spiegel gestaan... Als haar haar een keer goed zat, ging ze half zittend slapen om haar kapsel intact te houden…. Ik schaamde me kapot. Je vindt het zo banaal. Het is zo oppervlakkig om je druk te maken over je uiterlijk en dat ben ik helemaal niet. Dat ik daadwerkelijk aan BDD leed, werd al snel overduidelijk toen ik werd doorverwezen naar het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). En ook dat ik het in ernstige mate had...". Een illustratief interview (hier downloaden)! Het gaat over Body Dismorphic Disorder (BDD), waarover we in december ook een item hadden. Onder BDD wordt een stoornis in de lichaamsbeleving verstaan: een obsessie met de gedachte dat er aan het uiterlijk iets afwijkends is. In werkelijkheid ziet de patiënt er 'normaal' uit. Het onderzoek waarover ik in dec schreef, richtte zich op de gebieden in het brein die bij BDD betrokken zouden kunnen zijn. Plus op de invloed van het tegnwoordig zo hotte (en door sommigen omstreden) foto-shoppen (zie bericht 13 Dec). Er is nu een zeer informatieve nieuwe website over BDD. Hier vind je zeer veel info, bijvoorbeeld behandelroutes, links, verwijzingen naar TV programma’s, interviews en artikelen, lotgenotencontactmogelijkheden etc. Deze site is opgezet door de geïnterviewde (ex-) BDD patiënt, in samenwerking met dr. Y. van Rood, psychologe werkzaam in het LUMC. Een interview met dr. v Rood in de Santé van mei ‘07, kan je hier downloaden.

Ook bijv over uiterlijk :
'Aantrekkingskracht', of 'What women want (II)'.

9 jan '08

OVER GEWICHT (II) & LADDER

In september (zie 'Overgewicht') bleek dat zo’n 35% van de meisjes tussen de 15 en 17 jaar ontevreden is met haar uiterlijk. Uit het project 'EAT' kwam naar voren dat meisjes met overgewicht die op zich best tevreden met hun uiterlijk waren, 5 jaar later een normaal gewicht hadden. Dit in contrast met de meiden met overgewicht die ontevreden met hun uiterlijk waren. Zij waren 5 jaar later alleen maar meer aangekomen. Zelfvertrouwen blijkt dus van essentieel belang. Een recent onderzoek bevestigt dit wederom. Aan 4446 meiden (12-19 jr) werd in 1999 gevraagd hoe hoog ze zichzelf vonden staan op de sociale ladder van hun schoolklas. Zeg maar een ladder met bovenaan de coolste meiden die de meeste respect hadden en onderaan degenen die "niemand respecteert en waar niemand eigenlijk mee om wil gaan". Na 2 jaar was ongeveer 12% vd meisjes teveel in gewicht aangekomen. Vervolgens werd gekeken naar de plek waarin ze zichzelf 2 jaar daarvóór op de ladder hadden gezet. Van de meisjes die zichzelf destijds onderaan op de ladder hadden geplaatst, was 20% teveel in gewicht aangekomen. Van de meisjes die zichzelf hoger hadden geplaatst, was 11% teveel in gewicht aangekomen (Arch Ped Adol Med '08;162:23-8). Dit onderzoek sluit aan bij de observatie dat sexy videoclips jonge meiden een negatief beeld van eigen lichaamsbeeld kan geven (zie 'Sexy clip helpt niet') en dat die meisjes parallel daaraan ook niet gezond leven. Hoe ze er ook uitzien, het draait om zelfvertrouwen en een lekker-lijf-gevoel. Het lijkt zo logisch. We moeten echt aan de slag met het trainen van powergirls ('Girlpower'!).

Eerder over zelfvertrouwen: '
geloof in je groei'!
PS. kwam bij zoeken naar ladderplaatje Floddertje van Fiep Westendorp tegen, door mij zeer bewonderd tekenaar. Met een maf kinderspelletje over
ladders klimmen op de FW site.

9 jan '08

GROVER IN PANIC

Rond de Klaas-dagen bleek uit onderzoek dat gewelddadige videogames bij kinderen geen agressie zou veroorzaken. Eerder kwam uit een andere studie naar voren dat gewelddadige TV programma's de kinderen wèl agressiever maakten. Educatieve programma’s als Sesamstraat bleken geen agressie op te wekken. Sesamstraat … diverse scènes ("... ik heb zo’n dorst, Bert..."), heb ik als kind eindeloos gezien, en vind ik nog steeds leuk. Deze kende ik nog niet (voor zover 'ie daadwerkelijk is uitgezonden): Grover legt uit hoe een paniekaanval wordt ervaren in 'Nine Ways to Simulate the Sensation of Panic'. Echt een paniekstoornis hebben is overigens geen grapje. Als je er meer over wilt lezen, kan je hier de folder van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie downloaden.
Eerder over filmpjes: Pinky & the Brain describe the Human Brain.
En
Neurons: to see them = to love them!

... en wbt Grover ... ik zei het al eerder:
Grover is een goeie = mooie vent (zie aantrekkingskracht) !)

8 jan '08

TOP SANTÉ

We komen inmiddels alweer een half jaar bijeen in Club Confabula / Psych-Leiden. We staan in het januarinummer van de health glossy Top Santé. Een verkwikkende start van het jaar - cheers op Club Confabula - of beter: santé!

8 Jan '08

JELGERSMALEZING - 'WERK IN UITVOERING'

Dinsdag 8 januari ben je weer welkom op de maandelijkse Jelgersmalezing van de afdeling psychiatrie. Deze dinsdag zullen een aantal artsen & psychiaters die op onze afdeling promotieonderzoek doen, hierover een presentatie geven. De titel van deze bijeenkomst is dan ook "Werk in Uitvoering". Altijd interessant om te horen wie wat doet en wat tot nu toe bereikt is. Frequent ontstaan er ook prikkelende discussies over de onderzoeken of de eerste resultaten. Van 16.15 tot 17.30 uur in collegezaal 3 van het LUMC!

6 Jan '08

PICASSO (II)

Bij de tentoonstelling 'Picasso in Den Haag' in het Haags Gemeente Museum (zie hieronder = I) zijn ook prachtige foto’s geëxposeerd die fotograaf Roberto Otero van de fotogenieke kunstenaar maakte. Zoals het museum zelf zo mooi verwoordt: "foto's die een intieme blik geven op Picasso's woelige leven, waarin werk en privé sterk met elkaar verweven zijn".
Mocht je nog vóór 13 januari gaan kijken en van fotografie houden: ga dan ook naar de fototentoonstelling van
Leonard Freed in het Fotomuseum, vlak naast het Gemeente Museum.

5 Jan '08

PICASSO (I)

"Ik ben geen kunstschilder, ik doe wat ik kan".
En hoe! Club-Confabulanten - dit is een must! T/m 30 maart 2008 in het Gemeente Museum in Den Haag: 'Picasso in Den Haag' een overzichtstentoonstelling van het werk van de kunstenaar Pablo Picasso (1881 – 1973). Naast olieverfschilderijen, zijn ook beelden, tekeningen (bijv pastelkrijt, maar ook viltstift), prenten en keramische voorwerpen te zien. De tentoonstelling laat Picasso's artistieke ontwikkeling zien, vanaf een 1e schets die hij op zijn 18e maakte, naar zijn brede ontwikkeling, variërend van kubisme, classicisme, de periode vd Spaanse Burgeroorlog, sculpturen etc. Hiernaast zie je een laat werk van Picasso, 'Musketier en Amor', geschilderd in 1969. De tentoonstelling is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met het Ludwig Museum in Keulen, waar gelijktijdig de tentoonstelling 'Mondriaan in Keulen' (met bijv de je wellicht bekende werken van Mondriaan die normaliter in het Haags Gemeentemuseum hangen) te zien is.

5 Jan '08

KNUFFELNEURON

Het neuron - één van de boegbeelden van Club-Confabula! Zie ook 'Neurons: to see them = to love them!'. Hot news: dit knuffelneuron! Need I say more? Mocht je meer fan zijn van erytrocyten, leukocyten, of lipiden - ook die hebben ze in pluche. 't Is wat bizar en bijna ongepast: het grootste deel van de collectie bestaat uit pluche microben en andere ziekteverwekkers.
Of ga jij liever voor een
Freud als transitional-object?
Confabula gaat voor het neuron!

5 Jan '08