COLLEGESTUDENTS & MENTAL ILLNESS

We hebben het hier uiteraard vaak over studeren en studenten. Studenten die ook te kampen hebben met persoonlijkheidsproblematiek. En met depressies. Studenten die, ten aanzien van psychotherapie toch bevooroordeeld raken van soap programma’s op TV. De New York Times heeft een korte documentaire gemaakt over studenten die zelf een psychiatrische aandoening hebben.

Check ook de
Club Confabula WIKI pagina studenten.

.
30 Juni '08


DRUIF

Twee weken geleden gaf ik een workshop op de onderwijsconferentie van het LUMC. Alles draaide op de confrentie van dit jaar om 'motiveren'. Mijn workshop behandelde hoe je studenten kunt 'motiveren' om thuis harder te gaan studeren. Wij sturen ze op weg met 'zelfstudieopdrachten'. Hoe maak je een 'zelfstudieopdracht' zo, dat de student aan gemotiveerd aan de slag gaat?
Onder andere heb ik in de workshop het acroniem 'DRUIF' geïntroduceerd. Check als docent je zelfstudieopdracht: is hij Duidelijk, Relevant (voor de studiestof), Uitdagend (en Uniek, zoals de studenten nog toevoegden, want steeds dezelfde soort "uitdagende opdrachten" zijn ook niet motiverend meer), Inspirerend en wordt er Feedback op gegeven? Het was een prikkelende ochtend. Er werd veel ervaring uitgewisseld en er kwamen nieuwe ideeën en plannen ter tafel. Maakt dat ik zelf ook weer aan de slag wil met het veranderen van de zelfstudieopdrachten die ik in mijn blok bied!
Bij de introductie van DRUIF aan de deelnemers deelden de studenten met wie ik de workshop gaf druiven uit. We wilden dat hiermee ons acroniem nog meer indruk zou maken!
Dat blijkt nu ook nog eens biochemisch gefundeerd.
Althans, bij muizen.
Althans … dat dacht ik… lees mee en denk mee. We hadden het er al eerder over dat er bij Alzheimer sprake is van het neerslaan van beta-amyloïde plaques. Ook sommige muizen, de Tg2576 muizen om precies te zijn, hebben hier last van. New Yorkse onderzoekers gaven deze muizen een polyphenol extract. Als de muizen dit aten, bleek er significant minder sprake van beta-amyloïde neerslag en daarbij ook een significante vertraging van hun cognitieve achteruitgang. Het polyphenol extract wordt verkregen uit druivenpitten. De onderzoekers cocluderen dan ook dat druiven een guntsig effect op de cognitie kunnen hebben. Uiteraard moet dit bij mensen nog verder worden uitgediept. Maar een druif op zijn tijd kan nooit kwaad, me dunkt. Ook goed te combineren met andere
ingrediënten (curry bijv) waarvan het nut naar voren is gekomen. Met rozemarijn moet ook kunnen.

Maar er zit hier wel een addertje onder het gras. Confabula heeft in ieder geval haar workshop kandidaten niet van polyphenol extracten voorzien. Heb je het zelf al bedacht?

We hebben een luxe-probleem. De 'pitloze druiven', die zo lekker wegeten, missen dus wel een waardevol aspect (Neurosci. '08; 28(25):6388-92).

Recent over cognitieve achteruitgang & NSAIDs en over Aspirine
Ook over cognitieve achteruitgang op de CC WIKI.
.
29 Juni '08

CHOCOHOLIC UPDATE (VI)

Dr Shock is content: hij heeft de voordelen van flavanoïden voor je hartje op een rij. En kan niet anders doen dan concluderen dat hij weer, evidence based toe is aan een oude port met een brok donkere chocola. Heb je je steeds laten updaten door Dr Shock – doe dan nu de Chocolate Quiz van de BBC! (eerst even studeren - neem bijv 'Chocoholic part IV') . En vraag je je af hoe het komt dat je er zo van houdt? Deze animatie verklaart je kick!


Over chocolate Chip Cookies (wat niet kan tippen aan the real stuff)

.

29 Juni '08

BRAININFO

Kijk dat is mooi: 'BrainInfo is designed to help you identify structures in the brain. If you provide the name of a structure, BrainInfo will show it and tell you about it.'
En hoe! En mocht je het bij hen niet vinden, dan bieden ze ook nog een pagina met een diversiteit aan links, waarnaar ik nog goed moet kijken omdat ik de meeste nog niet eerder heb gezien. Wat betreft BrainInfo - de site van de University of Washington - schitterend zijn diverse opties die je hebt om te kiezen voor afbeeldingen met anatomische structuren, pathways, animaties en ook nog plaatjes gekoppeld aan MRI-scans. Een rustig bezoek waard!
.
27 juni '08

GOLF = GEZOND!

Golf – nee, je dacht het misschien, maar Confabula doet het niet. Het lijkt me een heel gedoe, dat geloop en gesla. Maar, een heleboel mensen vinden het leuk, dus er zal wel wat in zitten.
En los van het leuke – het blijkt ook gezond: 300.818 Zweedse golfers werden in kaart gebracht en gevolgd. Na 5 jaar bleken de golfers gezonder. Er waren er 1053 overleden. Significant minder dan het percentage in de gemiddelde bevolking, ook na correctie voor leeftijd, sekse en sociaal-economische status. Een 40% daling in sterftecijfer. Een 5 jaar langere levensverwachting, volgens de onderzoekers. Golfers met de laagste handicap (de besten dus) hadden het laagste sterfterisico (Scand J Med Sci Sports. '08 May 27). Ik ga ervan uit dat dat ook de actiefsten en de fitsten zijn? En bovendien het meest tevreden? (of juist streberig… nogmaals, Confabula weet hier te weinig van…). Maar goed, het totaal-plaatje is interessant. En ook dubbel. Want we hadden het al zo vaak over het voordeel van bewegen, buiten zijn in de zon en sociale contacten. Plus lekker in de modder… En dat alles heeft golf in zich verenigd. Is het het golfen op zich? Moeten we ons massaal op deze sport storten?
Voor we ons gaan inschrijven, is wel wat nader onderzoek nodig. Een controlegroep tegenover de golfers zetten is me dunkt, niet zo makkelijk. Een groep met vergelijkbare sociale en buiten-omstandigheden. Maar zonder stick en bal. Oude padvinders? Nee, die zoeken weer zo hun pad, terwijl dat van de golfers reeds uitgestippeld is. Wat voor groep zouden we kunnen nemen? En dan ook nog een groep die alleen op de bank binnen blijft zitten natuurlijk - die moet wel te vinden zijn...
Enfin, laten we voorlopig maar zeggen dat voorgaande aspecten heel belangrijk zijn voor ons welbevinden en levensverwachting. Of zal toch het echt het golfen op zich zijn wat de mens goed doet? … Of zullen de aantrekkelijke (?) caddies, de karretjes en de classy outfits (ja! - let's go shopping!) ook een rol spelen?
.

25 Juni '08

THE SCIENCE OF LOVE

Leuk: op de BBC Health site: 'The Science of Love'. Alles wat je altijd over de liefde wilde weten, but were afraid to ..?
Bijv over de diverse biochemische stofjes, betrokken bij diverse onderdelen van
verliefdheid, of geur, of genetica. En luister naar 'Love at first site'. En wat dacht je van de science of flirting.

Relaties doen we hier vaker - bijv recent nog 'Check je lover' , 'mannen & vrouwen, toch verschillend (IV)'. En wat dacht je van 'getrouwd versus single mbt het stijgen van je bloeddruk'?! Ook een overzicht zie je in de CC WIKI lijst bij diversen. Wil je meer evidence based in actie komen? - je kunt leren lief te hebben!
.
24 Juni '08

ZORG VERSUS WETENSCHAP

Hiernaast zie je achterelkaar de de loopbruggen van het LUMC naar het onderwijs- en onderzoeksgebouw. Dit symboliseert mi mooi het Leids Universitair Medisch Centrum. Het LUMC is natuurlijk in de eerste plaats een ziekenhuis. En 'Academisch', dus met bruggen van patiëntenzorg naar 'onderwijs' en 'wetenschap'. En wat betreft die linken moet gewaakt worden voor de juiste balans. Gericht op de balans van de wetenschap met de zorg voor de patiënt is morgen - dinsdag 24 juni - een interessant debat georganiseerd. Een discussie tussen Prof mr dr Engberts van de afdeling Ethiek & Recht en en Prof dr Rosendaal, afdeling Epidemiologie. Aan elkaar gewaagde gesprekspartners. Olv Prof dr Breedveld. Getiteld: 'Zorg versus Wetenschap! Over de positie van de patiënt in de veranderende wereld van wetenschappelijk onderzoek'. Dit wordt de eerste van aantal debatten met als doel een brede discussie te starten over een aantal actuele medisch-ethische vraagstukken. Van 17.00 tot 19.00 uur in collegezaal 1 van het onderwijsgebouw. Confabula voorspelt een zeer inspirerend dubbeluur!

.
23 juni '08

PORTABLE HUG

Over alternatieven gesproken. Confabula heeft 'm thuis liggen: een duikvest. Niet aan gedacht dat dat ding ook binnenshuis van pas zou kunnen komen. Gelukkig zijn er ook mensen die verder denken dan de onderwaterwereld aangaande dat ding. Een student aan de University van Massachuchets heeft een prijs in de wacht gesleept toen hij wel verder dacht. Hij beweert dat een dergelijk drukvest een ideaal substituut kan vormen voor mensen met bijvoorbeeld autisme, ADHD of een depressie. Mensen die behoefte hebben aan een omhelzing, of bij wie een omhelzing heilzaam kan zijn in het therapeutisch proces. Een 'portable hug' noemt hij het. Voor de verdere ontwikkeling heeft hij een grant van maar liefst 50.000 dollar gekregen.

Uiteraard is Confabula jaloers hierop.
... En een beetje ambivalent ook. Want enerzijds kan ik me voorstellen dat het voor bijv kinderen met autisme (zie ook huisdieren &...), die vaak moeite hebben met lichamelijk contact een oefening kan zijn, hoe het voelt om zeg maar 'vastgehouden' te worden. Ook kan ik me voorstellen dat het bij hevige (ADHD) onrust, rustgevend kan zijn. (Ik ga er niet van uit dat dat ding echt superstrak wordt en je de adem beneemt, het zal gaan om een soort 'verstevigend / steunend gevoel’' een soort coconnetje; ik kan me er wel wat bij voorstellen – jij?). En dat dat ook rust kan geven.
Anderzijds is het toch heel iets anders dan echt door een persoon vastgehouden worden.
Wat dan me vervolgens minder duidelijk is, is het eventuele gebruik bij mensen met bijvoorbeeld een depressie. Bij de eerste testen van het vest, zijn de effecten echter positief. Patiënten gaan bijvoorbeeld beter slapen.
Biedt de 'portable hug' ze echt een 'hug' - een omhelzing, een knuffel? Nee, natuurlijk niet. Je hebt 'hugs' en 'hugs' in deze, toch? Maar de student die deze 'portable hug' nu introduceert, vindt van wel. Hij zegt dat onze drukke maatschappij geen tijd heeft om mensen die daar behoefte aan hebben te knuffelen en dat "… this is an alternative therapy that can safely and discreetly provide the treatment they need to function in mainstream society...".
Nou ja zeg. Dat gaat me te ver. Wat jij? Enfin, we wachten de eerste onderzoeksresultaten die zullen volgen rustig af. In de tussentijd zal ik mijn vest toch eens op het droge gaan uittesten…
.
22 Juni '08

ANTI STIGMA! - PROUD 2 BE!

Des'ree zingt een lied met daarbij een bijzondere illustratie. Een diversiteit aan Nieuw Zeelanders presenteert zich aan je, allen met hun psychiatrische diagnose. Vol energie en trots zie je ze in hun huidige leven. Een videoclip tegen stigmatisering.

Wat een mooi inititatief en wat een bewonderenswaardig moedige en, ik kan het niet anders verwoorden: trotse clip! Bekijk hem op YouTube: New Zealand Mental Illness Commercial!

Eerder hier over stigma, bijv 'struggling stigma (III)'.

20 Juni '08

PARIS

Parijs! – één van Confabula's favoriete steden… Nu een film die zich in deze prachtige stad afspeelt. Pierre lijdt aan een zeldzame hartafwijking. Wellicht kan hij gered worden door een transplantatie, maar of die doorgaat, is onzeker. Hij trekt zich terug in zijn appartement en kijkt vanuit zijn balkon naar zijn buren terwijl hij het leven overdenkt. De regisseur, Cédric Klapisch: "Paris is het verhaal van een Prijzenaar die zich afvraagt of hij zal serven. Door zijn toestand bekijkt hij de mensen die hij tegenkomt door een andree bril. Met de dood in het achterhoofd wint het leven aan belang, ook het leven van anderen en dat van de hele stad. De marktkramers, een bakkersvrouw, een sociaal assistente, een danser, een architect, een zwerver, een prof, een mannequin, een Kameroense illegaal. Al deze mensen, elkaars tegenpolen, zijn verenigd in deze stad en deze film (…) U vindt misschien dat hun problemen onbenullig zijn, maar voor hen zijn ze de belangrijkste van de wereld" (NRC).
De website van de film is echt heel mooi – check it out:
Le Film Paris.

.
20 Juni '08

GEUR!

Vorig jaar zomer stipte ik (met enige terughoudendheid - 't was niet bedoeld als reclame) een advertentie aan over een geurstofje wat je kon bestellen en wat je depressie zo zou doen opklaren ('grappige geuren'). Dat geuren je mood kunnen beïnvloeden, is evident, lijkt me. Dat het echt ziektebeelden kan doen genezen, is weer een heel ander verhaal natuurlijk. Maar er wordt wel onderzoek naar gedaan. Onderzoekers van Johns Hopkins University en de Hebrew University van Jerusalem beschrijven nu hoe het branden van frankincense gebieden in het brein activeert die te maken hebben met depressie en angst. Frankincense zei me niets, maar in wikipedia staat er een uitgebreid stuk over. Het blijkt een te gaan om 'Olibanum', een gomhars, dat heel lekker ruikt en afkomstig is van de wierookboom Boswellia. Het wordt al meer dan 300 jaar als wierook gebruikt in religieuze rituelen, en het wordt ook in de Bijbel in dat kader beschreven. In alternatieve geneeswijzen wordt het blijkbaar al langer gebruikt tegen depressies.
Het gaat nu om een ingrediënt in de vrucht, 'incensole acetate'. Ze testten het effect van dit geurtje op muizen. Na het ruiken van het geurtje werd een gebied met zogenaamde TRPV3 kanalen, geactiveerd. TPRV3 staat voor 'Transient Receptor Potential Cation Channel, subfamily V, member 3'. In de huid zitten ook TPRV3 kanalen. Daarin hebben ze ze een rol in het voelen van warmte. In het brein is hun rol niet duidelijk. De muisjes die de geur roken en bij wie de TRPV3 kanalen in het brein werden geactiveerd, vertoonden significant minder depressief en angstig gedrag, vergeleken met muisjes die een 'placebo’ geur' (= geen geur) hadden gekregen. En dan waren er ook nog eens muisjes die geen TRPV3 kanalen in hun brein hebben. Ook die hadden geen antidepressief of angst-dempend effect van het ruiken van de frankincense. (FASEB J. '08;5:20)

Heel interessant vind ik dit. Hoe eenvoudig is het niet om geuren aan te bieden? We moeten iets met die geuren. En we moeten iets met TRPV3 kanalen - misschien zijn ze ook op andere wijze prikkelbaar. En los van het prikkelen, want daarmee denk je al heel ver vooruit: eerst terug naar de basis: wat is nou exact de rol van die kanalen in het brein? Wat gebeurt er in het brein na activatie van TRPV3 kanalen? Wellicht geeft het weer meer zicht op een pathofysiologisch mechanisme van depressieve en angstklachten.

Tenslotte - het idee van je focussen op een geur doet natuurlijk ook heel erg denken aan mindfulness based therapy, waarbij past dat je heel bewust een handeling verricht. Of een ervaring – bijvoorbeeld een smaak, melodie of geur – op je laat inwerken. Ook dat zou dus een rol kunnen spelen.
.
19 Juni '08

HE'S BACK!

Let op: Dr Shock's back in Cyberspace! Missed you! Club Confabulanten: Check out his beautiful perfect-holiday pictures!

.
18 Juni '08



LEIDRAAD PSYCHIATRIE

Vandaag gaf ik, tezamen met een onderwijsdeskundige, de cursus 'Teach the Clinical Teachers'. Dat is een workshop van een dag, voor arts-assistenten, gericht op hoe ze co-assisistenten op de werkvloer kunnen begeleiden. Het geven van de workshop en het horen van ervaringen, meningen en ideeën van de arts-assistenten, geeft me altijd weer inspiratie en voer voor nieuwe plannetjes wbt onderwijs.

Het herinnerde me eraan je te melden dat er een leuk nieuw boekje is verschenen. In ons studiecurriculum gebruiken zowel de 2e als 3e jaars studenten het 'Leerboek Psychiatrie', onder de redactie van Hengeveld en van Balkom (De Tijdstroom, 2005, ISBN-13: 9789058980762). Ook bij ons onderwijs aan de co-assistenten maken we gebruik van dit Nederlandse Leerboek (zie ook mijn commentaar in een eerder stukje over weer een ander, buitenlands leerboek).
Voor co-assistenten, die voor het eerst met de (psychiatrische) praktijk te maken hebben, is er nu ook een praktisch handboekje uitgebracht, dat vooral in gaat op praktijk situaties. Hoe een anamnese af te nemen, tips aangaande gesprekstechnieken. Een overzicht van behandelmethodes. Veelvoorkomende probleem situaties. Met mooie tabellen, beslisbomen, een verklarende woordenlijst en een volledige en verkorte status mentalis. Geschreven door vier artsen in opleiding tot psychiater, onder de redactie van onderwijscoördinatoren van diverse Universitair Medische Centra (waaronder Confabula…): 'Leidraad Psychiatrie', van Nimwegen et al, Bohn Stafleu van Loghum 2008, ISBN 9789031341832.
.
18 Juni '08

VIDEO'S

Gisteren schreef ik een stukje over autisme en huisdieren. Vandaag kwam ik een informatieve site tegen 'HealthiNation', met filmpjes ter info over diverse ziekten. Waaronder ook een aantal psychiatrische. Zowel symptomen als pathofysiologie en behandeling komen in korte video's voorbij. En patiënten-ervaringen. Op psychiatrisch vlak zag ik dus (daar begin het mee) autisme. Ook bijv depressie, ADHD en de ziekte van Alzheimer komen aan bod in diverse korte video's. Informatief.

.
18 Juni '08

HET SCHONE HUISDIER & AUTISME

We bestaan bijna een jaar. En daarin is van alles besproken. Maar we hebben het nog nooit gehad over autisme. Dacht even dat we het ook überhaupt nog zelden over kids hadden, maar terugkijkend valt dat wel mee. Ik heb zelf ook weinig met autisme te maken. Vooral in de kinderpsychiatrie is het uiteraard een belangrijk ziektebeeld, met veel impact op het kind, maar vooral op zijn omgeving.
Je kunt de infofolder over autisme van de Nederlandse vereniging voor Psychiatrie hier lezen.
De oorzaak van het ontstaan van autisme is nog onduidelijk. In ieder geval gaat men uit van een aangeboren stoornis, niet van iets wat later nog ontstaat. Recent kwam er een opmerkelijke bevinding aan het licht. Onderzoekers bekeken de gegevens van 465 kinderen met autisme die tussen 1996 en 1998 geboren zijn. Ze vergeleken deze groep met 6975 kids zonder autisme.
Ze bepaalden of de moeders van deze kinderen gedurende de zwangerschap ergens in Californië in de buurt van plekken hadden gewoond waar pesticiden in de lucht hingen. Ook ondervroegen ze de moeders over hun gewoonten gedurende de zwangerschap. Hieruit bleek dat de er bij de moeders vd kinderen met autisme sprake was geweest van een groep met een significant hoger contact met het pesticide organochlorin. De kans op autisme nam toe met een dichterbij leven en nam af naarmate de plek met organochlorin verder weg was geweest. Het ging om contact gedurende de 1e 8 weken vd zwangerschap (
Environ Health Perspect.'07;115:1482-89). Parallel daaraan komt uit een 2e studie naar voren dat moeders met kinderen die autistisch waren gaven daarbij tweemaal zo vaak aan dat ze gedurende de zwangerschap hun huisdieren hadden gewassen met shampoo waarin pyrethrin zat. Dat spul blijft na het wassen heel lang in de haartjes vd dieren zitten, dus het contact ermee is vrij lang. Nu ging het vooral om het tweede trimester vd zwangerschap. Nu gaat het om retrospectief verzamelde gegevens. En dat is altijd tricky. Want je kunt je voorstellen dat moeders met een kind met een autisme-spectrumstoornis, heel vaak nadenkt over 'of er iets mis is gegaan gedurende haar zwangerschap'. En als dan iemand gaat vragen naar activiteiten gedurende die periode, zal ze wellicht veel meer herinneren dan een moeder met een kind zonder autisme. Aan de andere kant noemden de diverse moeders ook spulletjes zonder pyrethrine en daarmee was geen associatie met autisme. De studie wordt nog eens ondersteund door een recente presentatie op een congres, waarbij werd verteld dat in een groep van Mexicaanse boeren in Californië, ook associaties blijken met pesticiden en autisme spectrum stoornissen (7th Annual International Meeting for Autism Research, Mei '08: 113.4). Enfin - multifactorieel waarschijnlijk, maar deze factor is nu interessant omdat hij ook beïnvloedbaar is.

En je wilt die katjes toch ook schoonhouden… denk maar aan
toxoplasmose & schizofrenie.
En dieren zijn op zich heel goed .... bij depressieve klachten.
En grappig (zie
Mr Lee)

Eerder over zwangerschap en/of kids:
Beschaafde baby’s
ADHD meisjes en ADHD bij overgewicht moeder
I want candy! / FADS 2 / Babyblues & depressie
Vermoeide meisjes / Jeugdige delinquenten
Jeugd, SSRI & suicide / Toneel
Go to school! / Depressieve adolescenten

.
17 Juni '08

SARA KROOS IN HET DOLHUYS

Eerder schreef ik over de mooie fototentoonstelling 'Bang voor Bloemkool' van fotograaf Erik Christenshusz. Foto's van kinderen in kinder- en jeugdpsychiatrie. Sara Kroos, cabaretière en ambassadrice van de Week van de Jeugdzorg, is door Het Dolhuys uitgenodigd om met bezoekers in gesprek te gaan bij de tentoonstelling Bang voor Bloemkool. In haar voorstellingen verwerkt Sara mede haar eigen ervaringen uit het verleden. Op zondag 15 juni a.s. om 14.00 uur - toegang is gratis.

.
13 Juni '08

BRAINCAKE (II)

En, hoe beviel de anatomisch correcte braincake? - of was je er nog niet aan toe gekomen? dan heb je nu nog een recept erbij - een bloody mess zoals je ziet. De traiteur van dit toetje bakte twee 'chocolate mudcakes', met butterscotch schnapps als basis. Dat klinkt op zich niet verkeerd. Deze beeldhouwde zij als het ware vervolgens in een anatomisch correcte breinvorm. Daarna een roze fondant laag, roze gelatine en aardbeienjam. Begrijpelijkerwijs was dit tgv Halloween!
.
13 Juni '08

ALZHEIMER & NSAIDs

Gezond ouder worden. Dat is een issue waar we het frequent over hebben. Soms komen er tips, sommige tips worden wetenschappelijk vervolgens weer onderuit gehaald. Zo ook het idee dat aspirine een gunstig effect tegen het ontwikkelen van Alzeheimer zou hebben. In een eerder bericht ('Alzheimer & Aspirine'), vertelde ik over een artikel in the Lancet waaruit naar voren kwam dat er bij een groep ouderen op cognitief gebied geen verschil bleek tussen wel- en niet-aspirine gebruikers. Maar dat er onder de aspirinegroep wel meer patiënten waren die bloedingen ontwikkelden. Nu een nieuwe publicatie, die weer een ander licht laat schijnen. Onderzoekers vergeleken 6 grote prospectieve studies waarin werd gekeken naar het effect van nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) (zoals aspirine) op de ontwikkeling van cognitieve achteruitgang. Ze richtten zich hierbij met name op het verschil tussen NSAIDs die een verlagend effect hebben op Amyloïd-beta42 (Abeta42) en die NSAIDs die dat niet hebben. Abeta42 is een voorloper van de bekende amyloïde plaques (zie 'Blijf pittig…'). Van ibruprofen is bekend dat ze de vorming van amyloïd-beta42 verlaagt. Andere veel gebruikte NSAIDs als naproxen en aspirine hebben dit specifieke effect niet. Met die 6 studies bijeen hadden de onderzoekers een groep van 13.499 aanvankelijk dementie-vrije ouderen, waarvan er in de loop van de studies in totaal 820 Alzheimer ontwikkelden. De personen die NSAIDs gebruikten (30%), bleken een lager risico op het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer te hebben. Dus toch een verlaagd risico – in tegenstelling tot dat eerdere artikel in the Lancet waar ik toen over berichtte.
Wat daarbij nu een extra en opmerkelijke bevinding is, is dat er geen verschil bleek tussen de diverse NSAIDs. Zowel aspirine, als naproxen en ibuprofen hadden hetzelfde verlagende effect. Terwijl dus juist ibuprofen Abeta42 verlaagt. Uit deze studie komt dus naar voren dat het gebruik van een NSAID wel degelijk gunstig is tegen cognitieve achteruitgang (Neurology '08;03;28). Maar de reden daarvan is niet duidelijk. Zal het dan misschien te maken hebben met een bloedverdunnend effect? Dan komen we op een ander pathofysiologisch effect uit. Verder onderzoek hiernaar is zeker nodig. Zeker gezien het verhoogde risico op bloedingen wat bij NSAID gebruik aanwezig is. Dat maakt dat je toch niet te laagdrempelig voor kunt schrijven.

Meer over
cognitieve achteruitgang (en diverse 'tips' daaromtrent) op de ClubConfabula WIKI.
.

10 Juni '08

ACADEMISCHE JAARPRIJS '08

Weet je nog dat ik in december vertelde dat de Universiteit Leiden genomineerd was voor de Academische Jaarprijs '08 met het voorstel 'Puberende Hersenen'? Ik herhaal het nog even. Het gaat om een onderzoeksvoorstel van het 'Leiden Institute for Brain and Cognition' (LIBC). Het voorstel is gericht op het imago van jongeren…. wat weinig positief is: drink op je 21e 21 eenheden of drink jezelf in coma… Drugsexperimenten, verkeersrisico's, spijbelen, vandalisme en kleine criminaliteit het zou worden gestimuleerd door televisieprogramma’s vol spanning en sensatie als 'Jackass', 'Try before you die', etc. Het LIBC heeft zo’n 200 jongeren tussen de 8 en 25 jr onderzocht met fMRI scans. Gedurende de scan werden testjes gedaan, gericht op leren, risicogedrag en sociale interacties. De scan geregistreerde intussen wel deel vh brein gedurende de testjes actiever werd. Hieruit kwam naar voren dat de dorsolaterale prefrontale cortex bij jongeren onvoldoende actief was. Het gebied is in deze leeftijdsgroep blijkbaar nog in ontwikkeling. Juist dit hersengebied is belangrijk voor rationeel gedrag (plannen, organiseren, beslissen) en stuurt ons bij het maken van overwogen keuzes. Dit kan verklaren waarom jongeren vaak impulsieve en risicovolle keuzes maken: de 'rationele' dorsolaterale prefrontale cortex heeft onvoldoende overwicht over meer emotionele delen van het brein. Deze emotionele gebieden zijn vroeger in de ontwikkeling van het brein gerijpt. Jarenlang werd gedacht dat het brein rond het 6e jaar zo’n beetje uitgegroeid was, aangezien het dan qua omvang ongeveer even groot is als bij volwassenen. Maar groot betekent nog niet altijd 'rijp'. Terwijl hormonen lange tijd verantwoordelijk werden gehouden voor pubergedrag, wordt nu gedacht dat deze gebrekkige communicatie tussen de onrijpe rationele en rijpere emotionele hersenengebieden de oorzaak is. Maar goed, hormonen of bleu-brein, onredelijk pubergedrag blijft irritant… Hoe attackeer je dat? Don't punish: wat ook uit het onderzoek naar voren kwam, is dat jongeren zeer gevoelig zijn voor het beloond worden voor bepaald gedrag en dat straffen ze minder raakt. Tenzij dit door leeftijdgenoten wordt gedaan! De risico’s en mogelijkheden van het jongerenbrein zijn nog onvoldoende bekend. Het doel van het voorgestelde programma is om de (on)mogelijkheden van het jongerenbrein breed onder de aandacht te krijgen. Het voorstel vd onderzoekers die meedingen naar de Academische Jaarprijs is om dit te gaan doen via een televisieprogramma, een informatieve DVD en een website (zie ook 'Hersenen-in-Actie'). Hiervoor is geld nodig. Woensdagavond 11 juni a.s. wordt de prijs eindelijk uitgereikt door minister Plasterk, in de Leidse Schouwburg. Afwachten of Leiden in de prijzen valt.
.
10 Juni '08

LE'T'S BAKE ... A BRAINCAKE!

Maandag begint er bij ons weer een nieuw onderwijsblok. Ben erg benieuwd hoe het gaat lopen. We gaan ons richten op depressieve en angstklachten en de erfelijke en biologische factoren die daarin meespelen. Gekoppeld aan 'symptoom-dimensies' - zie mijn eerdere bericht over het 'keurslijf' waar de DSM-IV ons soms in snoert. We gaan werken met een kleine groep van zo'n 10 studenten.
De dagelijkse werkgroepochtenden worden frequent verrijkt met iets zoetigs. Soms zelfs een eigen baksel. Deze hebben we nog niet gehad (dit is overigens wmb geen hint!). Een brein-taart! Bij deze het recept voor een 'anatomically correct braincake'!

En - ga je vanavond sport kijken? Zin in iets anders op de bank? Vooruit: onsportieve Confabula geeft je ook nog een borrelhap-tip. Marshmellow & Popcorn brainballs. Wel oranje ipv de in het recept aangeraden rode kleurstof gebruiken natuurlijk (...?).
.
7 Juni '08

JANS PAKHUYS!

Jans Pakhuys in Amersfoort is een atelier met galerie en winkel, waar zo’n 40 kunstenaars werkzaam zijn. De kunstenaars zijn bewoners van de Amerpoort, een organisatie voor dienstverlening voor mensen met een verstandelijke handicap. Er wordt allerlei kunst gemaakt. Niet alleen schilderijen, beeldhouw- en boetseerwerk, maar ook bijv sieraden, opgeleukte meubeltjes, kaarsen en zeep.
Punt is – wat is kunst? En wat is een kunstenaar? DE kunstenaars van Jans Pakhuys hebben weliswaar inmiddels een goede reputatie en een schare bewonderaars en klanten, maar moeten zich toch vaak verdegen over hun kunstnaarsstatus.
Bizar! Met het kiezen van een illustratie bij dit blogbericht word ik al hebberig en heb ik al moeite te kiezen omdat er zoveel moois bij zit!
Het
Singermuseum in Laren vindt dit ook en organiseert nu een tentoonstelling 'Van Gogh & Co' als reactie hierop. Bekende werken van kunstenaars als Van Gogh, Toorop en Breitner zijn tentoongesteld, tezamen met hierop geïnspireerde werken van de kunstenaars van Jans Pakhuys. Een mooi initiatief! Bij de tentoonstelling wordt een kunstagenda gepresenteerd. En ook zijn daar de door JP’s kunstenaars gemaakte werken te koop. Met de opbrengst worden de activiteiten van Amerpoort ondersteund. Voor meer info: Singer Laren.

Oh ja, ze hebben ook leuke E-cards.

"Geen hart blijft onberoerd" (Gooi & Eemlander, 9 mei '08).

Eerder over Kunst & psychiatrie - kijk op de CC WIKI!
.
5 Juni '08

MAATJES (HARING) (II)

Bij de 24ste veiling van het 'eerste vaatje' Hollandse Nieuwe in de Scheveningse visafslag, heeft de website IENS het hoogste bod gedaan. De opbrengst van het vaatje vol gezonde omega-3 vetzuren van maar liefst 55.000 euro gaat naar het Fonds Psychische Gezondheid - en IENS biedt het morgen symbolisch aan in restaurant Freud. Daar wordt in dit kader een kleine party gehouden; het thema is ... haring.

Zie ook 'Maatjes haring I' en 'Menselijke maatjes'.
.
5 Juni '08

POWER FROM ... ENERGYDRINKS?

Als ik bij colleges en tentamens op de tafeltjes kijk, zie ik bij vele studenten versnaperingen ('versnaperingen'?? - wat een raar woord is dat eigenlijk! - waar komt dat vandaan?) ter ondersteuning. Variërend van zoetigheid tot fruit. En uiteraard drank (non-alcohol, althans, neem aan dat dat in de flesjes zit - over flesjes gesproken, lees 'Mesophobian Advice' nog eens na…).
Ook zie ik veel blikjes met zogenaamde energy drinks. Begrijpelijk: volgens de producenten verbeteren de energiedrankjes "het fysieke uithoudingsvermogen, de reactiesnelheid en de aandacht’ en je zou ze dan ook moeten gebruiken ‘in periodes van verhoogde mentale en fysieke inspanning" ; "… op het werk, bij het studeren…".
Daarover nu een overzichtsartikel in het Tijdschrift voor Psychiatrie. De belangrijkste ingrediënten van energy drinks zijn cafeïne, glucose, taurine en glucuronolacton. De onderzoekers hebben een literatuuroverzicht gemaakt om uit te zoeken of energiedrankjes inderdaad je cognitieve prestaties kunnen verbeteren. En zo ja, welke ingrediënten daarvoor verantwoordelijk zijn. Inderdaad blijkt dat de gerichte en vastgehouden aandacht en reactiesnelheden gunstig worden beïnvloed door dergelijke drankjes. Verbetering van het geheugen stond minder op de voorgrond.

Maar welk ingrediënt is daar dan verantwoordelijk voor? Allereerst over de bijzondere ingrediënten als taurine, glucuronolacton, inositol, botanische extracten etc. Alleen taurine krijgt, obv spaarzaam onderzoek het voordeel vd twijfel. Het is een aminozuur dat in de hersenen een rol speelt in de osmotische regulatie, neuroprotectie en bevordering vd neurotransmissie. Bij proefdieren bleek taurine een stijging vd concentratie acetylcholine in het brein te geven; deze neurotransmitter speelt een belangrijke ril bij leren en het geheugen. Verder is er echter geen nader onderzoek naar taurine gedaan. Ook niet naar de andere stoffen. Laat staan naar combi’s.

Dan wbt cafeïne. Cafeïne wordt na inname snel geresorbeerd en bereikt na plm 30 minuten een piek in het bloed. Zoals we al eerder bespraken in Club Confabula, blokkeert cafeïne de A2 adenosine receptoren in de hersenen, wat de de uitscheiding van cholinerge neurotransmitters (als acetylcholine) bevordert. De A2 adenosine receptoren worden in verband gebracht met de geheugenfunctie van de hippocampus. Ook kan hierdoor de bèta amyloïd neurotoxiteit in het brein worden voorkomen. Ook zou er een stimulatie van de dopaminerge activiteit zijn en een toename van de afgifte van serotonine en noradrenaline. Uit eerder onderzoek kwam naar voren dat cafeïne een gunstig effect had op de aandacht en concentratie (zie 'Koffie!') . En op reactietijden. Er is geen ‘bewijs’ dat er een gunstig effect is op het geheugen bij het studeren. Hoewel we het er in CC overigens eerder wel over hadden dat cafeïne mogelijk een gunstig effect had op cognitieve achteruitgang. Maar dat is iets anders dan studeren. In een energiedrankje zit gemiddeld 80 mg cafeïne, gelijk aan ongeveer 1 kopje koffie.

Tenslotte hebben de auteurs gekeken naar glucose. Glucose is natuurlijk een belangrijke energiebron voor ons zenuwstelsel. Ook is het een substraat voor de synthese van acetylcholine, wat dus belangrijk is bij leren en geheugen. Inderdaad komt uit sommig onderzoek naar voren dat glucose een stimulerend effect zou kunnen hebben op de aandacht en het geheugen, vooral via de hippocampus. Maar de berichten hierover wisselen.

Uit de beschikbare onderzoeken komt uiteindelijk naar voren dat de effecten vd energy drinks vooral te danken zullen zijn aan cafeïne. Maar het is opmerkelijk hoe weinig onderzoek er verder is gedaan naar de andere ingrediënten vd drankjes. Terwijl die ingrediënten juist, volgens de fabrikanten zo cruciaal zouden zijn…

Lees verder over
cognitie op de CC WIKI.

Je kunt ook mellow zijn in je studie en bij je studie mediteren = ook goede optie.
Over studenten/studietips, meer op de WIKI (meer bewegen, daar zal het wel weer op uitkomen...zie move it).
Denk ook in Mindfulness.
Misschien moet je aan de chocola. En vergeet de rare snoepjes niet.


Eerder interessant stuk in tijdschrift voor psychiatrie: Koolstofmonoxide & depressie.

.
3 Juni '08

MENSELIJKE MAATJES

En over maatjes gesproken… veel mensen die om wat voor reden dan ook in de psychiatrie zijn beland, hebben, zeker na een opname, het vaak zwaar als ze weer in de 'gewone maatschappij' (die helaas vaak hard blijkt) belanden. Maakt niet uit wat de achterliggende ziekte was. Een depressie, schizofrenie, etc - uiteenlopende problemen waar je altijd steun bij kunt gebruiken. Maar waar het vooral om gaat, is dat het zeer plezierig is ook weer leuke 'gezonde', inspirerende activiteiten te ondernemen. Iets heel anders doen. En liever niet altijd alleen. Sommigen hadden überhaupt al weinig contacten. Eenzaamheid ligt op de loer. En 'vrienden' vind je niet zo makkelijk. Zo’n situatie van sociaal isolement kan een echte valkuil zijn. Het kan maken dat mensen minder goed van hun psychiatrische aandoening herstellen, of zelfs weer 'terugvallen'. Vrijwilligers kunnen een isolement doorbreken. Zij kunnen door betrokkenheid en aandacht nieuwe wegen bieden. Daarvoor zijn er 'maatjesprojecten' of 'vriendendiensten'. Vrijwilligers bieden zich aan als 'maatje' voor mensen met een psychiatrische achtergrond. In zulke projecten wordt gekeken of er mensen zijn die een 'match vormen'. Met vergelijkbare persoonlijke belangstellingen en interesses / hobby’s (bijv harinkje happen of gaan vissen - om maar even in het omega vetzuur thema te blijven...). Prachtige projecten waar ik bewondering voor heb en al jaren goede resultaten van hoor. Voor dit werk heb je geen speciale opleiding nodig. Een respectvolle houding en belangstelling voor contact met andere mensen is het belangrijkste. Als vrijwilliger word je professioneel begeleid. Geïnteresseerd? Kijk eens of er iets bij jou in de buurt wordt geboden. Bijvoorbeeld in 'Leiden eo heb je 'De Vriendendienst. In Rotterdam ook. En ook bijv in Amsterdam – waar de website IENS zich nu in het kader van 'Een maatje voor een maatje' op richt.
.

2 Juni '08

MAATJES (HARING)

Dat vette vis gezond is, hebben we in Club Confabula nu wel evidence based vastgesteld (zie bijv 'Blijf Pittig…'). De onverzadigde omega-3 vetzuren hebben gunstige effecten op diverse aandoeningen. Haring valt daar ook onder. Dinsdag 3 juni gaat het haringseizoen van start. Het eerste vaatje Hollandse Nieuwe wordt traditiegetrouw dit jaar voor de 24e keer geveild voor een goed doel. Het Nederlands Visbureau koos dit jaar het Fonds Psychische Gezondheid als goed doel voor de opbrengst van het eerste vaatje - thema 'Happy met Haring'. Daar kunnen wij ons uiteraard helemaal in vinden! Je kunt zelf ook meebieden via de site 'Heerlijk Haring Happen'. Maar laten we hopen dat het uiteindelijke bod de portemonnee van ons Club Confabulanten ver te boven gaat en er een mooi bedrag voor het Fonds psychische Gezondheid vrij gaat komen!


Overigens, al vaker hadden we had over restaurant Freud (zie bijv 'Freud VI'). Ook een voorbeeld van een mooi 'maatjes project'. Kijk eens wat een mooie recensies ze inmiddels hebben op IENS!

En over vis gesproken: het kan geen toeval zijn: ook op dinsdag 3 Juni kan je in collegezaal 2 van het LUMC een referaat horen over (vis) vetzuren en depressie! Om 16.00 uur begint het! Wees welkom!
.
2 Juni '08