OF MICE & MUSIC

Goed, muziek dus! Muziek kan invloed hebben op de bloeddruk, de hartslag en de ademhaling. En het kan je stemming verhogen … en verlagen! Ik schreef gisteren over het opmerkelijk gunstige effect van muziek op het herstel na een herseninfarct. En daarvóór ook over het mogelijk gunstige effect van muziek op depressies. De cruciale, prikkelende vraag is – hoe komt dat? Een eerste aanwijzing krijgen we uit Italië. De aandacht richt zich op de hypothalamus. Een gebied in het brein waar we het vaker over hadden - betrokken bij depressie en angst. De hypothalamus is het gebied in het brein dat CRH afgeeft als een mens in een stress-toestand is. CRH stimuleert vervolgens de hypofyse, deze geeft vervolgens ACTH af richting de bijnieren. Deze gaan dan cortisol aanmaken. Dat is het stresshormoon. En bij patiënten met een depressie is de Hypothalamus-Hypofyse-Bijnier (HPA-) as frequent ontregeld en wordt er een chronisch teveel aan cortisol aangemaakt. Dit kan de basis voor een depressie vormen. Twee eiwitten zijn zeer belangrijk in het brein: Allereerst Brain Derived Neurotropic factor (BDNF). Deze stof beschermt zenuwcellen tegen de schadelijke invloed van stress en stabiliseert de HPA-as. Daarnaast Nerve Growth Factor (NGF). Deze stof neemt toe onder stress (zoals bij depressies). NGF activeert juist het stressysteem. En beide stoffen zijn van essentieel belang bij neurogenese. Je weet wel, de groei van het centraal zenuwstelsel en herstel van beschadigde delen.

Twintig muisjes kregen gedurende 21 dagen New Age-achtige muziek te horen. Dit ongeveer 6 uur per dag. Ze werden vergeleken met 10 muizen die geen muziek te horen kregen. Na de 21 dagen werd hun hypothalamus onderzocht. Bij de muisjes die naar muziek hadden geluisterd bleek dat in hun hypothalamus BDNF was gestegen. En NGF was gedaald. (Neuroscie ’07; 429:152-5).
Dus het antidepressieve effect van muziek zou kunnen worden verklaard door een toename van BDFN en een afname van NGF in de hypothalamus. Dit kan nog wel ingewikkeld worden. We hadden het er al eerder over dat neurogenese in de hippocampus kan worden bevorderd door hardlopen. Daarna over dat dit ook met fMRI onderzoek zichtbaar was gemaakt (neurogenese zichtbaar). En vervolgens werd melding gemaakt dat dit antidepressieve effect van hardlopen wellicht verklaard kan worden door een stijging van NGF in de hippocampus (move it!). Wat willen we nou: een stijging of een daling van NGF? Misschien hangt het af van het gebied in het brein. Je moet je goed realiseren dat er bij de muziekmuizen is gekeken naar de hypothalamus. Die dus betrokken is in de ontregelde HPA-as, met zijn overmaat aan cortisol. Een chronische overmaat aan cortisol kan atrofie (beschadiging/verschrompeling) van de hippocampus veroorzaken. Wat er overigens ook nog eens bijkomt, is dat het niet om depressieve muizen gaat. je zou kunnen speculeren dat het bij een depressieve muis/mens anders ligt. Wat je in ieder geval wilt, is een weer in balans komen vd HPA-as en neurogese in de hippocampus. Daling van NGF hier en stijging daar? Tja, mede Confabulanten.
Hier is het laatste woord nog geheel niet over gesproken, interessant is het wel! Ook de helende werking van muziek bij de CVA patiënten kan via meerdere mechanismen verlopen. Een herstel door een toename van groeifactoren, met effect op neurogenese lijkt het meest waarschijnlijk. Maar ook een weer in balans komen van een ontregelde HPA-as zou goed een rol kunnen spelen. Want natuurlijk levert het doormaken van een herseninfarct en herstel daarvan ook veel stress op. Wordt vast weer verder vervolgd - ik houd je op de hoogte!

.

7 Mrt '08

Thank you, Dr Shock!