RISICOFACTOREN & SCHIZOFRENIE

"... hij deed al zo achterdochtig de laatste tijd … ze was zo prikkelbaar … hij deed zo warrig en chaotisch… ze zat maar op haar kamer .. " Achteraf... Maar veel adolescenten zijn hierin te herkennen en niet altijd maak je je zorgen. Toch zijn deze gedragingen soms voortekenen van de ontwikkeling van schizofrenie. Het zou zeer belangwekkend zijn als we meer zich kregen op welke van dergelijke voortekenen echt duidelijk een alarmbel moeten doen rinkelen. Gedurende 2 ½ jaar zijn 291 jongeren gevolgd. Het ging om jongeren met gedrag als hier boven staat en waarover de omgeving zich dermate veel zorgen maakte, dat ze naar een dokter gingen. In de follow-up ontwikkelde 35% van deze jongeren een psychose en schizofrenie. Bij het bekijken van de factoren die tevoren speelden, zijn 5 risicofactoren geïdentificeerd:
1. Een genetisch risico (= dat het in de familie voorkomt) op schizofrenie, gecombineerd met een afname van het functioneren.
2. Veel ongewone gedachten.
3. Een toengenomen achterdocht en/of paranoia (bijv dat de docent het niet goed met hem voor heeft)
4. Een afname van sociaal gedrag (wegblijven van activiteiten en vrienden)
5. Het gebruik van drugs in heden of verleden.

Een combinatie van 2 of 3 van deze factoren verhoogde de voorspellende waarde dat zich schizofrenie zou ontwikkelen met 68-80% (Arch Gen Psych '08;65:28-37). Dit onderzoek biedt allereerst een basis om te koppelen aan bijv beeldvormend hersenonderzoek: wat is het verschil tussen de groep die wel en die geen schizofrenie ontwikkelde? Maar de discussie zal zich vast ook gaan richten op wat nu op de werkvloer met deze data te doen. Een preventief zorgprogramma? Psycho-educatie, de omstandigheden optimaliseren, allemaal de moeite waard. Maar is er verder ook al psychotherapie te bieden? Of zou je zelfs al medicatie (antipsychotica) willen starten? Dat is nogal een grote stap! En wat zou de meerwaarde daarvan zijn? Aangrijpingspunten genoeg voor vervolgonderzoek, waar waardevolle resultaten uit kunnen komen.

28 Jan '08